Kutsal savunma sinemanın merkezinde, yalnızca İran-Irak Savaşı’nın cepheleri değil; evlerin içi, annelerin gözyaşları, çocukların sessiz büyümeleri ve toprağa düşen hayaller vardır. Kutsal Savunma filmleri, kahramanlığı bir efsaneye değil, gölgede kalmış yüzlere ve kırılgan ruhlara yaslandırır.
Zaman değişti, savaş geride kaldı; ama bu sinema, zamansız bir hafıza olarak yaşamaya devam ediyor. Yeni yönetmenlerin kadrajından süzülen görüntüler, modern anlatım biçimleriyle birleşerek bu alana yeni bir soluk getirdi. Artık anlatılan sadece savaşın fiziksel gerçekliği değil; ruhun direnişi, hafızanın yükü ve insanlığın en derin çatışmaları.
Bu dosya, İran sinemasının bu özgün damarında iz bırakmış en etkileyici yapımları bir araya getiriyor. Her biri bir hatırlayış, bir ağıt ve bazen de bir umut… Kimi kadrajlar suskun bir şiir gibi, kimisi bir çığlık kadar sarsıcı. Ama hepsi, İran sinemasının ne denli derin ve insani bir dil taşıdığını bir kez daha kanıtlıyor.
Sinemanın kalbine düşen bu izleri keşfetmek isteyenler için, bu liste yalnızca bir öneri değil bir yolculuk davetidir:
1. Garib
• Yapım Yılı: 2022
• Süre: 2 saat
• IMDb Puanı: 7.0 / 10
• Tür: Biyografi | Savaş | Dram
• Yönetmen: Muhammed Hüseyin Latifi
• Senarist: Hamed Angha
• Oyuncular: Babek Hemidiyan, Mehran Ahmadi, Perdis Purabidini
• Yaş Sınırı: 15+
Bu film, Şehit Muhammed Burucirdi’nin hayatının bir kesitini ve İran İslam Devrimi sonrası yıllarda Kürdistan’da barış ve birlik kurma çabalarını anlatıyor. Farklı bir komutan portresi çizen Garib, Babek Hemidiyan’ın güçlü performansıyla dikkat çekiyor ve modern İran savaş sinemasının önemli örneklerinden biri olarak öne çıkıyor.
2. Düello
• Yapım Yılı: 2003
• Süre: 2 saat 7 dakika
• IMDb Puanı: 6.4 / 10
• Tür: Dram | Savaş | Aksiyon
• Yönetmen/Senarist: Ahmedrıza Derviş
• Oyuncular: Pejman Bazıki, Said Rad, Periveş Nazariye
• Yaş Sınırı: 13+
İran-Irak Savaşı sırasında, bir kasa etrafında gelişen olaylar zincirini konu alır. Kasada çok önemli belgeler olduğu iddia edilir ama sonunda sadece altın külçeleri çıkar. Film, Hürremşehr’in kurtuluşu arka planında epik bir hikaye sunar ve teknik olarak İran sinemasında bir dönüm noktasıdır.
Ödüller:
• Fecr Film Festivali – En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu
• En İyi Yönetmen
• En İyi Görsel Efekt
3. Üçüncü Gün
• Yapım Yılı: 2006
• Süre: 1 saat 50 dakika
• IMDb Puanı: 7.2 / 10
• Tür: Dram | Savaş | Romantik
• Yönetmen: Muhammed Hüseyin Latifi
• Oyuncular: Puriya Pursorh, Baran Kevseri, Hamed Bihdad
• Yaş Sınırı: 15+
Huzursuz ve heyecan dolu bir film: Hürremşehr’deki son üç günün direnişini anlatır. Bir kardeşin, kız kardeşini Irak askerlerinden korumaya çalıştığı gerilim dolu bu film, kuşatma hissini izleyiciye başarıyla aktarıyor.
4. Şam Saatine Göre
• Yapım Yılı: 2017
• Süre: 1 saat 55 dakika
• IMDb Puanı: 6.3 / 10
• Tür: Aksiyon | Savaş | Gerilim
• Yönetmen/Senarist: İbrahim Hatemi Kiya
• Oyuncular: Babek Hemidiyan, Hadi Hicazifer
• Yaş Sınırı: 17+
Bu film, savaş alanını Suriye’ye ve IŞİD ile mücadeleye taşıyor. Modern savaş tanımı yapan yapım, uçak sahneleri ve esir alma sekanslarıyla teknik olarak Hatemi Kiya’nın en etkileyici işlerinden biri kabul ediliyor.
5. Mensur
• Yapım Yılı: 2020
• Süre: 1 saat 40 dakika
• IMDb Puanı: 6.4 / 10
• Tür: Biyografi | Dram | Savaş
• Yönetmen/Senarist: Siyaveş Sermedi
• Oyuncular: Muhsin Ghasabian, Linda Kiyani, Hemidrıza Naimi
• Yaş Sınırı: 13+
Film, savaşın ön saflarına değil, arka plandaki çabalara odaklanıyor. Şehit Mensur Settari’nin, İran’ın ilk savaş uçağını üretme çabaları anlatılıyor. İlham verici bu hikaye, yaratıcı liderliği ve kriz yönetimini vurguluyor.
6. Kimya
• Yapım Yılı: 1994
• Süre: 1 saat 27 dakika
• IMDb Puanı: 6.5 / 10
• Tür: Aile | Toplumsal
• Yönetmen/Senarist: Ahmedreza Darvish
• Oyuncular: Hüsrev Şekibayi, Bita Ferehi, Rıza Kiyaniyan
• Yaş Sınırı: 13+
Savaşın aile yapısı üzerindeki yıkıcı etkilerini duygusal bir anlatımla işliyor. “Kimya” hem sinema hem de televizyon versiyonuyla izleyicide derin izler bırakmıştır.
Ödüller:
• Fecr Film Festivali – Jüri Özel Ödülü
• En İyi Erkek Oyuncu (Kristal Simurg)
• En İyi Görsel Efekt
7. Gilane
• Yapım Yılı: 2004
• Süre: 1 saat 25 dakika
• IMDb Puanı: 7.2 / 10
• Tür: Dram | Savaş
• Yönetmen: Rehşan Beni-Etemad, Muhsin Abdolvahab
• Oyuncular: Fatma Motemid-Arya, Behram Radan, Jaleh Samiti
• Yaş Sınırı: 15+
Film, savaşın farklı bir yüzünü; bir annenin bakış açısından anlatıyor. Oğlu savaşta yaralanmış bir annenin, onu son günlerinde yalnız bırakmaması üzerine dokunaklı bir hikâye sunar. Özellikle kadınların ve ailelerin savaş sonrası yaşadığı yıpranmayı güçlü biçimde işler.