İran’ın BM Daimi Temsilcisi Emir Said İrevani, ''İran İle İlgili 2231 Sayılı BMGK Kararının Uygulanması" konulu toplantıda bir konuşma gerçekleştirdi.
Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşmanın koordinatörü Avrupa Birliği temsilcisinin açıklamasına tepki gösteren İrevani, ''AB temsilcisinin sözlerini dikkatle dinledik. Ne yazık ki, AB'nin KOEP koordinatörü olarak tarafsız olması gereken rolüne rağmen, açıklamaları siyasi amaçlı ve tek taraflıydı.'' dedi.
İrevani, ''ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya'nın İran'a yönelik asılsız suçlamaları, mevcut gerçekleri çarpıtamaz veya KOEP ve 2231 sayılı karar kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmemelerini haklı gösteremez.'' ifadesini kullandı.
İranlı yetkili sözlerine şöyle devam etti:
''Mevcut durumun temel nedeni ABD'nin anlaşmadan tek taraflı olarak geri çekilmesi, yükümlülüklerinden vazgeçmesi ve kaldırılan tüm yaptırımların geri getirilmesi, buna karşın üç Avrupa ülkesinin (İngiltere, Fransa ve Almanya) de yükümlülüklerini yerine getirmemesidir.''
İran'ın telafi edici önlemlerinin nükleer anlaşmanın 26. ve 36. maddelerinde öngörülen haklara tamamen uygun olduğunu belirten İrevani, Tahran'ın bu kararı ABD'nin nükleer anlaşmadan çekilmesine ve 3 Avrupa ülkesinin taahhütlerini ihlal etmesine yanıt olarak alındığını defalarca dile getirdiğini söyledi.
İrevani, ''İran'ın barışçıl nükleer programı Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın tarihindeki en sıkı denetim sistemi altında izleniyor. İran'ın nükleer silah elde etmeye çalıştığı yönündeki iddialar temelsizdir.''
İran'dan tetik mekanizması uyarısı
Said İrevani, ''Nükleer anlaşmada yer verilen tetik mekanizmasının (snapback) kötüye kullanılmasına kararlı bir karşılık veririz.'' diye konuştu.
Tetik Mekanizması Nedir?
“Tetik mekanizması” nükleer anlaşmadaki olası bir ihtilafı çözme mekanizmasıdır. Nükleer anlaşmanın herhangi bir tarafı, taraflardan birinin anlaşmanın taahhütlerini yerine getirmediğine inanıyorsa, anlaşmanın 36. ve 37. maddelerine göre konu, İran dahil tüm tarafların bulunacağı ortak bir komisyona havale edilir.
Bu iki maddeye göre, Avrupa ülkeleri İran'ı nükleer anlaşmaya uymamakla suçlayıp konuyu KOEP Ortak Komisyonu'na havale ederse, İran'ın şikayetçi tarafın rızasını almak için 30 günü olacaktır. Aksi takdirde dosya birkaç gün sonra Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne havale edilir.
BM Güvenlik Konseyi'nin bu dosyayı aldıktan sonra bir ay içinde İran'a yönelik yaptırımların geri getirilmesini oylaması gerekiyor, ancak Batılı ülkeler KOEP müzakerelerinde oylama sürecinin yapısını Çin ve Rusya’nın Batılı ülkelerin görüşünü veto etme olasılığını ortadan kaldıracak şekilde değiştirdiler.
yorumunuz