MHA- Endonezya Dışişleri Bakanı Retno Marsudi bir üst düzey heyet başkanlığında İran'ı ziyaret ederek İran ile Endonezya'nın ekonomik, siyasi ve kültürel ilişkileri geliştirmeyi amaçlıyor.
İran ile Endonezya, İslam dünyasının bir parçası olarak Nükleer Anlaşma sonrası ilişki düzeyini yükseltmeyi planlıyor. Mehr Haber Ajansı muhabiri Endonezya Dışişleri Bakanı Retno Marsudi ile ikili ilişkilerin artırılması ve İslam dünyasının sorunlarının çözümü konularında bir söyleşi gerçekleştirdi.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani sizinle görüşmede İran-Endonezya Ortak Komisyonu'nun kurulmasının ikili ilişkilerin gelişmesi için bir ön ayak olacağından bahsetti. Böyle bir komisyonun faaliyet odağı hangi konular üzerine olacak?
Bizim daha önce Ortak Ekonomik Komisyonu'muz vardı. Biz ikili ilişkilerde ekonomik, konsolosluk, insan hakları, ticaret, yatırım, siyasi ve kültürel alanlarda danışma ve değerlendirme yapıyoruz. Son ekonomik komisyonumuz 7 yıl ardından Mayıs 2015'te yapıldı.
İran ekonomisinin hangi alanları Endonezya kamu ve özel sektörünün yatırım yapması için çekicidir?
Endonezya özel sektörü İranlı ortaklarıyla işbirliği yapmak için çok istekli olduğundan dolayı Endonezya devletinin iki ülke özel sektörünün daha yakın işbirliği yapması için gerekeni yapması şarttır. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani Nisan 2015'te Asya ve Afrika Konferansı'nın 60. yıldönümü münasebetiyle Cakarta'ya gelişinde İran ev Endonezya cumhurbaşkanları ikili ilişkilerin gelişmesi için taahhütte bulundu ve özellikle Nükleer Anlaşması sonrası bu taahhüdün yerine getirilmesi için elverişli ortam oluşmuştur.
İran ile Endonezya, İslam dünyasının iki büyük ülkesi olarak İslam dünyasındaki sorun ve anlaşmazlıkların ortadan kaldırılması için nasıl bir girişimlerde bulunabilirler?
Ben Cumhurbaşkanı Ruhani ve Dışişleri Bakanı Zarif ile görüşmemde Endonezya'nın 90%'ının müslümanlardan oluştuğu 250 milyonluk bir nüfusa sahip olarak dünyanın en büyük müslüman devleti olduğunu ve aynı zamanda bunların ılımlı bir İslam'ı savunduklarını belirttim. İslam'ın bizim ülkede demokrasi, tolerans ve gerçekçilik ile iç içe girmesinden dolayı gurur duyarım. Endonezya'da Nahzat'ül Ulema ve Muhammediye adlı iki büyük İslami kurum var ve bu iki kurum devletimizle birlikte daima 'tolerans'ın değer ve önemine vurgu yapıyor. Herkes birbirinden farklı olduğu için tolerans ve ılımlılık önemli rol oynayabilir. Endoneyza da İslam dünyasının sorunlarının giderilmesi için her zaman ılımlılık, tolerans, demokrasi ve gerçekçiliği benimsemiştir. Bizim en büyük müslüman ülke olduğumuz ve benim bir kadın olarak bakan olmam Endonezya'nın demokratik ve modern bir ülke olmasını gözler önüne seriyor.
Geçen günlerde Amerika ve bazı Güneydoğu Asya ülkeleri arasında Trans Pasifik Serbest Ticaret Anlaşması'nın imzalanmasına tanık olduk. Bu anlaşma Endonezya'nın da üyesi olduğu ASEAN gibi anlaşmalara etki bırakabilir mi?
ASEAN'ın şuan 10 üyesi ve 600 milyonluk bir nüfusu bulunuyor. Endonezya şuan ASEAN, AB, Japonya, Güney Kore ve bazı ülkelerle kapsamlı şekilde işbirliğini hedefliyor. Endonezya ekonomisi çok açıktır ve biz kapsamlı ekonomik anlaşmalar hususunda müzakereler yürütmeğe hazırız. Bu konu ekonomik açılımdan ziyade Endonezya'nın ekonomik potansiyelleri ve yatırım ile de ilgilidir. Trans Pasifik Serbest Ticaret Anlaşması'nın da üyesi olmadığımıza ve onun müzakere sürecine katılmadığımıza rağmen birgün bu anlaşmaya katılabiliriz. Ama şuan bu kurumun nasıl bir şeyleri barındırdığını ve Endonezya potansiyellerinin nelerden ibaret olduğuna bakmalıyız.
Peyman Yezdani
Y.B