MHA - Irak Cumhhurbaşkanı Fuad Masum'un Mehr Haber Ajansı muhabirine verdiği röportajın ana hatları şöyle:
- İran ve Irak siyasi, ekonomi, güvenlik ve pek çok alanda yakın işbirliği içindeler. İran'ın petrol piyasasına geri dönmesi bu iki ülkenin rekabetine yol açacak mı? İran ve Irak başta ikili olmak üzere özellikle OPEC'te nasıl bir işbiliği içine girebililer?
İran ve Irak'ın yakın ilişkisi son yıllardan beri yakınlşamadan öteye gitmiş ve ortak eylem aşamasına geçerek, yapıcı işbirliğine geçmiştir. Bu ikili ilişkiler bu şekilde genişlemeseydi eğer, iki ülke arasında daha önceden meydana gelen ihtilafların bu kadar kolay geride bırakılamazdı. OPEC'in ilki üyesi olan İran vbe Irak, söz konusu teşkilatta alınan petrol kararlar çerçevesinde hareket etmektedirler ve üye olan bütün ülkeler birbirlerine bu bağlamda saygı duyarak alınan kararlara bağlı kalmaktadırlar. Irak hiçbir zaman adaleti kendisi için istememiştir. Adalet herkes için olmalı diye düşünmektedir. Adalet herkes için paylaşmalı. Bu durum OPEC'e üye bütün ülkeler için geçerlidir.
- Irak'ın Fars Körfezi güvenliğine yönelik bakış açısı nedir? amerika ve İngiltere'nin bölgede bulunmasyla bu bakış açısı nasıl şekillenmektedir?
Irak'ın politikası ytan yana uzlaşma içinde yaşamaktır. Bu politika bölge güvenliğinin yanısıra barış ve ilerlemenin garantörüdür. Ülkelerimizin güvenliği yapısı diyalog ve anlaşmayla sağlanabiliyor. Her hangi bir ülke Amerika, İlgiltete ve yahut Avrupa ülkelerle kendi stratejilerinin çizgisini çizebilir durumdalar. Fakat bizim için komşularla birlikte uzlaşma içinde yaşamak olduğu dolaysıyla bölgeyi bölecek ve zarar verecek koalisyonlara girmemeye gayret içindeyiz. Büyük ülkelerle stratejilşerimizi ülkelere saldırmak ve komuşu ülkelerde güvensizlik çıkrmak kurulu değildir.
- İran, Suriye, Rusya ve Irak'ın katılmasıyla bir istihbarat merkezi kurulmuştur. Bu bağlamda acaba bu dört ülker arasında gelecekte güvenlik işbiriği gerçekleşebilecek mı? Hava saldırılarını Suriye'den Irak'a genişletmek için Irak'ın Rusya'dan bir talep gelebilir mı?
Evet. Böyle bir işbiliğin imkanı vardır. Irak, terörizmin yok edilmesi için herhangi bir yapıcı işbirliğine girmeye hazırdır. Dünya için tehlike oluşturan terörizm bir tek bölgeye veya ülkeye ait değildir. İnsanlık adına böyle bir işbiliği gerçekeşmeli. Fakat mevcut durumda Irak, Suriye gibi Rusya'dan yardım almaya talep edeceğini düşünmuyorum. Rusya ve Suriye arasında var olan bazı anlaşmalar dolaysıyla Rusya'nın bu ülkede teröristlerle savaşmasına izin veriliyor. Irak'taki durum ise, Suriye'deki durumdan tamamen farklıdır.
- Irak'ın temel dış politikası dış ilişkileri dengede tutmakta kuruludur. Teröristlere destek veren Suudi Arabistan ile Bağdart'ı destek veren İran arasında Irak nasıl dir dengeli politika izleyebilir?
Dış politikayı dengeli tutmak Irak'ın yararınadır. İlikilerin yavaş ilerlemesi hiçbir şekilde ilerlememekten veya hut geriye gitmekten daha yararlıdır. Suudi Arabistan, Irak'a 500 milyon dolar değerinde yardımda bulunmuştur ve son zamanlarda Suudi kralı ile yapılan ikili görüşmelerde ikili ilişkilerin geliştirilmesine yönelik anlaşmalar sağlanmıştır.
İran ile ilişkiler ise, bu ülke halen Irak'ta DAEŞ ile mücadele etmek ve bize yardım etmektedir. Yaşadığımız bu bölgede ve mevcut sorunlar dolaysıyla hep birlikte terörizm tehdidine karşı birlik içinde olmalıyız. Maddai ve insani bazında bizi yok edecek gerginliklerden uzak durmalıyız.
- ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden'in Irak'a yönelik izlediği politika bu ülkeyi bölmektir. ABD'nin Irak'taki genel politikası nedir? Irak'ın bölmekle neyin peşindedir?
Irak'ın bir kaç ülkeye bölünmesi imkansızdır. Biz bu hususta bir şey duymadık. Bu gibi söylemler bir tek basından ortaya çıkarak ortamı geriyor. Irak anayasına göre eyaletler bölgelere ayrıtılmıştır. Bölgeler düzeni bazında bizim hiçbir endişemiz yok. Halkın huzurunu sağlayacak ve onların iseği olan bu durum bizim yararımızadır.
- AKP'nin Türkiye'de tek başına iktidara gelmesiyle elde ettiği gücün Irak ile ilişkilere nasıl etkileyebilecektir?
Irak komşusu olan Türkiye ve bütün ülkelerle ilişkilerin birbirlerimizin içişlerine müdahele etmemekte kuruludur. Türkiye ve Irak arasındaki ilişkiler ortak menfaatler çerçevesinde ve stratejiktir. Irak'ın suyu Türkiye'den temin edilmekte ve Irak petrolü önemli bölümü da bu ülke tarafından ihraç edilmektedir.
Sümeyye Humar Baki
M.M