Asger Ferhadi’nin yönetmenliğini yaptığı ‘’Satıcı’’ filminin Oscar’a aday gösterilmesi, İran’ın sinema tarihini bir kez daha araştımamıza ihtiyaç doğurdu.

‘’Satıcı’’ filminden önce de İran’dan  birçok film Oscar’a aday gösterilmiştir. İran sinemasının Oscar’dan ödül aldığı ilk filmi ‘’Nadır’ın Simin’den Ayrılışı’’ büyük ilgi toplayan İran filmlerindendir. Asger Ferhadi’nin yönettiği ‘’Geçmiş’’ ve ‘’Allah Hakkında’’ filmleri de Oscar’a aday gösterilen filmler arasındadır.

Geçen yıl Türkiye’de de gösterime giren ve beraberinde çok farklı eleştirileri getiren ünlü İranlı yönetmenin ‘’Muhammed Resulullah’’ filmi de Oscar’a aday gösterilen filmler arasındaydı. Bu filmden önce de birçok İran filmi Oscar’a aday gösterilmiştir; Rıza Mirkerimi’nin ‘’Bugün’’ ve ‘’Bir Parça Şeker’’ filmleri, Asger Ferhadi’nin de ‘’Geçmiş’’i.

İran sinema tarihine göz attığımızda ilk karşımıza çıkacak filmer arasında hiç şüphesiz Mecid Mecidi’nin filmleri olacaktır. Nitekim onun ‘’Cennetin Çocukları’’ filmi de 1998’da İngilizce çevrilen filmler dışında en iyi Oscar adayı filmi seçilmişti. Bu filmden önce de İran Kültür Bakanlığı tarafında 1978’de Oscar’a aday gösterilen ilk film Daryuş Mehrcuyi’nin yönettiği ‘’Daire-i Mina’’ filmidir.

Bunun ardından İran filmleri 16 yıl boyunca Oscar’a aday gösterilmdi. Bu süreçten sonra ilk olarak 1994’te yönetmenliğini Abbas Kiyarustemi’nin yaptığı ‘’Zeytin Ağaçları Altında’’ filmi Oscar’a aday gösterildi. Bu filmden bir yıldan sonra da yönetmenliğini Cafer Penahi’nin yaptığı ‘’Beyaz Uçurtma’’ filmi Oscar’a aday gösterilen biriydi. 1996’da herhangi  bir film aday gösterilmedi. 1997’da yılında Muhsin Mehmelbaf’ın ‘’Gebe (bir çeşit kilim)’’, 1998’de Mecid Mecidi’nin ‘’Cennetin Çocukları’’ve yine 1999’de bu yönetmenin ‘’Cennetin Rengi’’, 2000’de Behmen Kubadi’nin ‘’Sarhoş Atlar Zamanı’’, 2001’de Mecid Mecidi’nin ‘’Yağmur’’, 2002’de Resul Sadrameli’nin ‘’Ben Terane, 15 Yaşındayım’’, 2003’de Perviz Şehbazi’nin ‘’Derin Bir Nefes’’, 2004’de  Behmen Kubadi’nin ‘’ Kablumbağalar Da Uçar’’, 2005’da Rıza MirKerimi’nin ‘’Çok Yakın ve Çok Uzak’’, Resul Mollakulipur’un 2006’da ‘’Kafe Transit’’  ve 2007’de ‘’Mim Mesle Mader’’, 2008’de Mecid Mecidi’nin ‘’Serçelerin Şarkısı’’, 2009’da Asger Ferhadi’nin ‘’Elly Hakkında’’ ve 2010’da de Mehdi Naderi’nin ‘’Bağdat’a Veda’’ filmi Oscar’a aday olarak gösterilen filmeler arasında yer alır.

T.Ç.