Meryem Hurmai - Siyasi kariyerinde acemilik çeken tacir, iş adamı ve Cumhuriyetçi Donald Trump’ın tecrübeli Hillary Clinton ile karşı karşıya gelelerek rekabet etmesi ilk başta şaka gibi olduğu düşünülürdü. Lakin iş adamı Donald Trump’ın başkan olarak seçlimesi hem Demokratlarn hayallerini suya düşürdü hem de birçok ABD’li siyaset uzmanını şaşkınlığa uğratmış oldu.
Trump, seçim kampanyalarında ABD’nin mevcut yapılarının yeniden inşa edilmesi ve çoğunluk toplumuna itina edilmesi gerektiğini savunarak vaatlarda bulunurdu. Trump’ın dış politikaya ilişkin çelişkili ve belirsiz söylemleri ABD’nin geleneksel müttefikleri gibi birçok ülkeyi zor duruma düşürmüştür. Aslında ABD yönetiminin izleyeceği yeni dış politikayı herkes merak etmektedir.
Mehrnews muhabirine konuşan ABD'li Profesör ‘Shirin Hunter’, Trump’ın Ortadoğu sorunları ve bölgesel aktörler karşısında sergileyeceği olası tavırlarıyla ilgili çok önemli değerlendirmelerde bulundu.
Trump, Ortadoğu ve Suriye’ye yönelik nasıl bir dış politika izleyecek?
Aslında ABD başkanlık seçimleri yeni bittiği için bu konuda değerlendirme yapmak şimdilik kolay değil. Genel bir kurala göre, yeni cumhurbaşkanı da yakın gelecekte acı geçmişin farkına varacaktır. Öte yandan eski politikaların bir kenara bırakılması da kolay değildir. Zira ki bu yöntemin maliyeti ağırdır.
Trump için de yakında eski politikaların hepsini bir kenara bırakması çok da kolay olmayacaktır. Söz konusu Siyonist rejimi olunca Ortadoğu politikasında da önemli bir değişim öngörülmüyor. Ortadoğu’nun diğer meselelerine gelince Trump zaten ABD ordusunun bölgedeki varlığını olumlu karşılamıyr. Dolayısıyla da Trump’ın Suudi Arabistan’ı eskisi gibi destekleyeceği beklenmiyor.
İran konusunda Trump’ın politikası kimin dışişleri bakanı olarak seçilmesine bağlıdır. Listede Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı ‘Bob Crueger’, Amerika Temsilciler Meclisi'nin eski başkanı ‘Newt Gingrich’ ve Amerika BM eski temsilcisi ‘John Bolton’ yer almaktadır. Bunların hepsi İran karşıtı takımındadır. Örneğin savaş yanlısı olan ‘John Bolton’ İran’a karşı askeri eylemi desteklemektedir. Bu şahıs ayrıca Siyonist rejimin fanatiğidir.
ABD’nin çıkarları her zaman ön planda olduğu için Donald Trump İran ile müzakereye temkinli yaklaşacaktır.
Donald Trump’ın Suudi Arabistan ile ilişkileri nasıl olacak?
Kanaatimce Trump’ın başkanlığı döneminde ABD-Suudi Arabistan ilişkilerinde daha fazla bir değişiklik olmayacaktır. Çünkü Trump, Suudi Arabistan’ın bölgedeki yayılmacı politikasını olumlu karşılamıyor. Ayrıca Trump yönetimi ABD-Rusya ilişkisini düzelterek Suriye krizinin çözümü için yeni bir girişim başlatırsa bu konu hem Suudi Arabistan’ı bölgede zayıflatacak hem de İran’ın Suriye’deki konumunu etkileyecektir.
Trump ilk başta nükleer anlaşmayı fesh edeceğim derken ardından da nükleer anlaşmaya ilişkin tekrar Tahran ile müzakere yapılması gerektiğini açıkladı.
Sizce Trump nükleer anlaşmaya uyacak mı?
Nükleer anlaşmaya dair Trump’ın göstereceği davranış tamamen İran-ABD ilişkilerinin oryantasyonuna bağlıdır. Trump geçenlerde herkes ABD ile konuşmak isterse hazırlıklıyız demişti. Ancak Trump’ın diğer ifadelerine göre, İran’ın bazı davranışları hakkında tolerans göstermeyeceği bekleniyor. Bu durum yaptırımlar için de geçerlidir. Bununla birlikte İran’a karşı uygulanan bazı yaptırımlar örneğin “Iran and Libya Sanctions Act of 1996 (ILSA)” gibi yaptırımın değişiminde Trump’ın sözü geçersizdir, çünkü sadece ABD kongresini karar verebilir.
Genel olarak Trump’ın İran politikasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Tahran-Washington arasında en göze çarpar sorun İran’ın ABD karşıtı sloganlar ve sergilediği tavırlardır. Ayrıca birçok ABD’li cumhuriyetçilerin İran’a karşı düşmanlıkları da sürecektir. Dolayısıyla da Trump’ın döneminde İran-ABD ilişkilerinde yeni bir gelişme gerçekleşmeyecek. Trump yönetimini Obama dönemi ile kıyaslarsak Trump, İran’ın bazı davranışlarına müsamaha etmeyecektir. Daha doğrusu İran-ABD arasında temelli sorunlar olduğundan dolayı hükümetlerin değişmesiyle sıkıntılar da çözülmeycektir.
M.B.