Henüz resmileşmeyen sonuçlara göre ABD’nin 46. başkanı seçilen Joe Biden, resmi sonuçların açıklanmasının ardından 20 Ocak’ta göreve başlayacak. Biden döneminde, Türk-Amerikan ilişkilerinin seyrinin nasıl olacağı ise gündemdeki yerini koruyor. Bu konuda, Biden’ın geçmiş görevlerindeki ve adaylık sürecindeki söylemleri önemli ipuçları veriyor.
Bu kapsamda, Biden’ın dış politikadaki görüşlerinin derlemesi, ABD Dış İlişkiler Konseyi’nin (CFR) hazırladığı bir analizde sıralandı. Bu analizde, Biden’ın, İncirlik Hava Üssü’nde ABD’ye ait nükleer bombaların bulundurulması hakkında “çok endişeli” olduğu belirtiliyor. Analizdeki bu ifadenin kaynağı ise Biden’ın, 19 Aralık'ta, New York Times (NYT) gazetesinin yayın kuruluyla gerçekleştirildiği röportaja dayandırılıyor. Biden, bu röportajda kullandığı, “Bence ona (Erdoğan'a) çok farklı bir yaklaşım uygulamalıyız. Muhalif liderleri desteklediğimizi açıkça göstermemiz lazım” ifadeleriyle de Türkiye’de tepki toplamıştı.
Biden, bütün cephelerde Türkiye’nin karşısında yer alıyor
Daha önce basına yansıyan haberlere göre ise İncirlik Hava Üssü'nde, 50 tane B61-12 tipi nükleer bomba bulunuyor. Biden’ın başkan seçilmesi ile birlikte, bu silahların hatta İncirlik Hava Üssü’ndeki yabancı kuvvetlerin Türkiye’nin dışına taşınması yeniden gündeme gelebilir. Ufuk Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Sencer İmer, konu hakkında Sputnik’e yaptığı değerlendirmede, “20 Ocak’tan itibaren koltuğa oturursa Türk-Amerikan ilişkilerinin ciddi bir imtihandan geçeceği kanaatindeyim” ifadelerini kullandı. Prof. Dr. İmer, şunları söyledi:
“Biden’ın söylemlerine baktığımızda, Türkiye’nin ulusal çıkarlarıyla ilgili ters tutumlarını açık bir şekilde görebiliyoruz. Yunanistan’ın uluslararası hukuku aykırı biçimde savunduğu ‘adaların münhasır ekonomik bölgesi vardır’ tezini benimsiyor. Türkiye’nin tezlerine karşı çıkarak Türkiye’yi Antalya Körfezi’ne hapsedecek Yunan tezini kabul ediyor. Yani Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki faaliyetlerini sınırlandırmak gibi bir teşebbüsün içerisinde bulunuyor. Kıbrıs konusunda KKTC’nin egemen bir devlet olarak devamı yerine güneydeki kısımla birleşerek adeta Batı Trakya’daki Türklerin durumuna düşmesini destekleyen ve Suriye’de, PKK/PYD devletinin kurulmasını garanti altına almak isteyen bir tavır içerisinde. Kafkasya’da, Türkiye, Rusya ve Azerbaycan’ın birlikte yürüttükleri barışın temini konusunda, Azerbaycan’ın kendi topraklarını kurtarması ve Dağlık Karabağ’ın Azerbaycan kontrolü altındaki bir bölge olmasına karşı çıkıyor, Paşinyan’ın yanında tavır alıyor. Libya’da da Türkiye’nin karşısında yer alıyor. Dolayısıyla Biden, bütün cephelerde Türkiye’nin karşısında yer alıyor.”
Türk-Amerikan ilişkileri ciddi bir süreçten geçecek
Prof. Dr. İmer’e göre bu söylem, Türkiye’nin NATO içindeki konumunu tartışmaya açmak anlamına geliyor:
“Biden’ın askeri danışmanı olan eski ABD Avrupa Komutanı Amiral James G. Stavridis, ‘Türkiye’nin bu hareketleri kabul edilemez. Gerekirse Türkiye’ye askeri müdahalede bulunmalıyız’ diyor. Biden’ın kendisi Türkiye’nin siyasi ortamına müdahale ederek muhalefeti iktidar yapmak gibi kendine göre bir tavır içerisine girdi. Türkiye’nin iç işlerine müdahale etmeye kalkıştı. Bütün bunları bir araya koyduğumuzda, İncirlik konusunu dile getirmesi, bir noktada Türkiye’nin NATO içerisindeki durumunu tartışmak anlamına gelir. Biden, 20 Ocak’tan itibaren koltuğa oturursa Türk-Amerikan ilişkilerinin ciddi bir imtihandan geçeceği kanaatindeyim.”
Daha önce de gündeme gelen İncirlik Hava Üssü’ndeki misyonların Türkiye’den taşınması konusuna da değinen Prof. Dr. İmer, “İncirlik, ABD ve NATO için stratejik olarak önemli. Bunu kendileri de biliyorlar. Daha önce defalarca taşıma teşebbüsleri de oldu. Taşımak istiyorlarsa taşısınlar. Taşıdıkları zaman İncirlik, tamamen Türkiye’nin kontrolünde olan bir üs olarak varlığına devam eder” dedi.
Yazar: Turan Salcı
Kaynak: Sputnik