Yezd kenti, İran’ın orta kesimlerinde Deşt-i Kevir çölüne komşu ve bir bölümü kumlarla kaplı ova üzerinde bulunur. Kentte önemli tarihi kalıntıların bulunduğu bölüm 2017’de UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne eklenmiştir.
Şehir, aynı boyutlardaki toprak binaların oluşturduğu labirente benzer yapısıyla farklı bir atmosfere sahiptir. Yezd eyaletinde mimari yapılar, çöl kumuyla uyumlu bir tonda inşa edilmiştir.
Mescid-i Cuma
Yezd’in merkezindeki bu cami, İran’daki en büyük camilerden olmakla birlikte en uzun minarelere sahip olanı. İlk olarak Büveyhoğulları döneminde inşaa edilen cami, bügünkü devasa halini 1324 ve 1365 yılları arasında almış. Bugün burası İran’nın 14.yüzyıldan kalma en seçkin yapılarından ve halen ibadete açık.
İran mimarisinin Azeri stilindeki caminin giriş kapısı baştan sona mavi ağırlıklı çinilerle kaplı. İçi de mozaiklerle süslü olan caminin 1365 yılından kalma Mihrabı da türünün en özellerinden. 48 metre uzunluğu 6 metre genişliği ile İran’daki en uzun minarelere sahip olan caminin içindeki gamalı haç desenleri, sonsuzluğu, doğumu ve ölümü simgeliyor.
Amir Chakhmaq Cami Kompleksi
Üç katlı, simetrik oyuklarla süslü cephesi ile Amir Chakmaq Cami, İran’nın en büyük ve Yezd’in en fotojenik yapılarından. Çünkü akşam olup da güneş batmaya başlayınca, bu oyuklardan görsel bir şölen çıkıyor. Cami ile aynı isimdeki meydanda bulunan bu yapı aslında içinde bir kervansarayın, tekkenin, hamamın, çeşmenin ve alışveriş alanının da olduğu bir ibadet kompleksi. 15. yüzyılda Timur İmparatorluğu döneminde Yezd Valisi Amir Chakhmaq tarafından inşa edilmiş. Tabi burası da Safevi döneminin renovasyon akımından nasibini fazlasıyla almış. 18. yüzyıla kadar birçok değişim geçiren yapı ve meydan, 20. yüzyılda da Rıza Şah döneminde özellikle şehir planlaması kapsamında müdahale görmüş.
Kaynak: Bizevdeyokuz.com