İran Cumhurbaşkanı Mesut Pezeşkiyan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kremlin'de gerçekleştirdikleri görüşmelerin ardından iki ülke arasında Kapsamlı Stratejik Ortaklık Anlaşması'nı imzaladı.
İran Hükümet Sözcücü Fatma Muhacirani, sosyal medyada paylaştığı bir yazıda bu anlaşmanın özelliklerini anlattı.
Hükümet Sözcüsü Muhacirani'nin paylaştığı yazının tam metni şu şekilde:
"İran ve Rusya arasındaki Kapsamlı Stratejik İşbirliği Anlaşması, iki ülke arasındaki bölgesel işbirliği doğrultusunda, ekonomik, siyasi, güvenlik ve askeri alanlara odaklanarak imzalanmıştır. Bu anlaşma sadece bir siyasi belge değil, aynı zamanda geleceğe yönelik bir yol haritasıdır. Çünkü belirtildiği gibi, iki ülke arasındaki işbirliğinin tüm boyutlarını kapsamaktadır.
İkili ilişkilerin tüm alanlarını kapsayan ve içeriğinde bir önsöz ve 47 madde bulunan bu anlaşmanın imzalanmasıyla, İran ve Rusya arasındaki ilişki seviyesi yükselmiş, işbirliklerinin ilerlemesi kolaylaştırılmış Ayrıca bu anlaşma ekonomik, siyasi, güvenlik ve askeri alanlara odaklanarak iki ülkenin bölgesel güç ve işbirliğine önemli katkılar sağlayacaktır.
Bu anlaşma uzun vadeli bir sözleşme olup, Birleşmiş Milletler Şartı, karşılıklı haklar ve toprak bütünlüğüne saygı gibi temel ilkelere dayanmaktadır. Bu bağlamda, İran ve Rusya arasındaki ortak stratejik anlaşmanın yedi ana özelliği şu şekilde sıralanabilir:
Birinci: Yeni değildir: İran ve Rusya arasındaki temel işbirliği anlaşması 2000 yılında dönemin Cumhurbaşkanı Seyyid Muhammed Hatemi hükümetine imzalanmış ve 2001 yılında meclis tarafından onaylanmıştır. Bu anlaşma aslında her 10 yılda bir otomatik olarak uzatılıyor. Ancak son yıllarda iki ülke arasındaki ilişkilerin gelişmesi, yeni bir stratejik anlaşmanın zeminini oluşturduğu için anlaşmanın güncellenmesi ve tamamlanması kararı alındı. Neticede Sayın Ruhani hükümetinde bu sürecin başlanması kararı alındı ve 13. hükümette (şehit Reisi hükümeti) bu konuyla ilgili müzakereler yapıldı. Son olarak Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan tarafından imzalandı.
İkinci: Yaygındır: İki ülke arasındaki işbirliği çerçevesini belirleyen bu tür bir anlaşmanın imzalanması farklı ülkeler arasında yaygındır.
Üçüncü: Dengeleyicidir: Bu anlaşma, karşılıklı çıkarlar doğrultusunda düzenlenmiş ve anlaşmada tek taraflı bir yükümlülük bulunmamaktadır.
Dördüncü: Uluslararası standartlara uygundur: Bu anlaşmada, uluslararası hukuk ilkeleri ve standartları gözetilmiştir.
Beşinci: Kapsayıcıdır: Bu belge, siyasi, ekonomik, taşımacılık ve transit koridorları, mali ve bankacılık ilişkileri, yatırım, bilimsel, bilgi, yargı, petrol ve gaz, çevre, tarım ve gıda güvenliği gibi birçok alandaki işbirliğine dair tüm yönleri içermektedir. Ancak ekonomi, teknoloji ve kültür ile turizm İran ve Rusya arasındaki Stratejik İşbirliği Anlaşması’nın odak noktalarını oluşturur:
Altıncı: Üçüncü taraflara karşı değildir: Bu anlaşma, başka herhangi bir ülkeye karşı değil, sadece iki ülkenin çıkarlarını korumayı amaçlıyor. Bu işbirliği, tehdit oluşturmak değil, ortak güvenliği güçlendirmek ve insani değerleri korumak amacı taşımaktadır.
Yedinci: İran’ın diğer ülkelerle ilişkilerine engel teşkil etmez: Bu işbirliği anlaşması, daha önce de olduğu gibi, gelecekte de İran’ın diğer ülkelerle işbirliği yapmasına engel olmayacaktır.
Bu bağlamda, Sayın Dışişleri Bakanı’nın da belirttiği gibi, İran ve Rusya'nın, tarihi sorumluluklarının bilincinde olarak, hegemonyanın yerini işbirliğinin, dayatmanın yerini saygının alacağı yeni bir düzen inşa ettiklerini bir kez daha vurgulamak gerekiyor."