İran'ın Moskova Büyükelçisi Kazım Celali, bugün Moskova'daki İran Büyükelçiliği'nde düzenlediği basın toplantısında, 2024 yılında 2024'te, iki ülke arasında siyasi, güvenlik ve savunma alanlarında çok sayıda heyetin karşılıklı olarak değiştiğini ve bu durumun iki ülke arasındaki çok iyi ilişkileri gösterdiğini ifade etti.
Büyükelçi Celali, ekonomik ilişkilerde de iki ülk arasında çok iyi ilerlemeler kaydedildiğini ve ticaret hacminin büyük bir artış sağladığını belirtti.
Celali, İran ve Rusya arasındaki bölgesel işbirliklerinin devam ettiğini ve hala bölgesel istişarelerde bulunduklarını açıkladı.
Reşt-Astara demiryolu projesinin icra sözleşmesi Mart ayı sonunda imzalanacak
İran ve Rusya arasındaki kuzey-güney uluslararası koridorunda işbirliğine atıfta bulunan Celali, “Koridorun batı kısmının eksik halkası olan Reşt-Astara demiryolu hattının inşasına ilişkin icra anlaşması ise 2025 yılı Mart ayı sonuna kadar imzalanacak” dedi.
Rus gazının İran üzerinden transferi
İran’ın Moskova Büyükelçisi Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan’ın son ziyareti de dahil olmak üzere iki ülkenin heyetlerinin görüşmelerine değinerek, "Rus gazının İran'a aktarılması planı alanında ciddi işbirliği yapıyoruz ve birçok alanda anlaşmaya vardık" ifadesini kullandı.
Celali, “Rusya'dan İran'a gaz transferi planının uygulama anlaşmasının imzalanması için tarih belirlendi mi? Taraflar gaz fiyatı konusunda anlaşmaya vardı mı?” sorusuna şöyle yanıt verdi:
“Orijinal mutabakat zaptı birkaç ay önce Tahran'da Gazprom ile İran Ulusal Gaz Şirketi arasında eski Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısının huzurunda imzalandı ve ardından bir icra anlaşmasına varmak için müzakerelere devam ettik; iki ülke her konuda mutabakata vardı ama bahsettiğiniz konu (gaz fiyatı) devam ediyor. Bu sorunu hızla çözebileceğimizi umuyoruz; Ancak sorunların çözüleceği tarihi ve anlaşmanın ne zaman imzalanacağını henüz görüşmedik.”
İran ve Rusya'nın SWIFT'e ihtiyacı yok
İran ve Rusya'nın finansal işlemler için SWIFT sistemine ihtiyaç duymadığını belirten Celali, "İki ülke, finansal işlemler için kendi özel mesajlaşma sistemlerini kullanıyor ve bu sistemler üzerinden işlemler yapılmaktadır" dedi.
Celali ayrıca, İran'ın 2024 yılı itibarıyla BRICS grubuna katıldığını belirterek, “İran ve Rusya arasında öne çıkan işbirliği alanlarından biri de buydu. Rusya BRICS'te harika bir yıl geçirdi ve BRICS'te 260'tan fazla etkinlik düzenledi” ifadesini kullandı.
İran'ın Moskova Büyükelçisi, İran ile Rusya arasındaki Kapsamlı Stratejik Anlaşmanın iki ülke arasındaki kazan-kazan ilişkilerinin yasal dayanağı ve önemli bir sözleşme olduğuna değinerek, Bu doğrultuda medyanın rolü; çok önemlidir” diye kaydetti.
İran-Rusya ilişkileri Trump döneminde derinleşecek
İran'ın Moskova Büyükelçisi, Donald Trump'ın başkanlığı döneminde İran ile Rusya arasındaki ilişkilerin daha da derinleşeceğini belirterek, her iki ülkenin de bağımsız olduğunu ve bağımsızlıkları için büyük bedeller ödediğini söyledi.
Büyükelçi, Batı'nın yaptırım, tehdit, İran uçaklarının düşürülmesi ve İran'ı yalnızlaştırmaya yönelik politikalarını da hatırlatarak, "Ancak biz bağımsız kalma kararımızı verdik. Rus halkının da Batı karşısında benzer bir deneyimi olduğunu düşünüyorum" dedi.
İran ve Rusya'nın Batı ile herhangi bir düşmanlık içinde olmadığını belirten Celali, "İran ve Rusya, Batı ile bir çatışma aramıyor ve Tahran-Moskova ilişkileri hiçbir şekilde üçüncü bir ülkeye karşı değildir. Bizimle saygı çerçevesinde ilişki kurmak isteyen her ülke ile ilişki kurmaya hazırız; ancak kimsenin iç işlerimize veya iki ülke arasındaki ilişkilere müdahale etmesine izin vermeyiz" diye ekledi.
İran’ın Rusya ile nükleer işbirliği barışçıl
Celali, İran’ın nükleer programı ve Rusya ile nükleer işbirliğinin barışçıl olduğunu ve İran'ın bu alandaki faaliyetlerinin enerji üretimi, tıbbi nükleer uygulamalar, tarım ve barışçıl araştırmalar gibi çeşitli alanları kapsadığını belirtti.
Rusya’nın daha önce İran için 1000 megavatlık nükleer santral inşa ettiğini belirten Celali, Rusya ile birlikte iki yeni santral inşa etmeye devam ettiklerini söyledi.
Celali ayrıca, daha fazla nükleer santral ve küçük ölçekli reaktörler inşa etmek için müzakerelerin sürdüğünü de sözlerine ekledi
İran ve ABD arasında diyalog yok
Trump yönetiminde İran ile ABD arasında bir müzakere yapılıp yapılmadığı sorusuna Celali, “İran Dışişleri Bakanı Sayın Irakçi'nin dediği gibi bizimle onlar arasında herhangi bir diyalog gerçekleşmedi” yanıtını verdi.
Trump ve Siyonist rejimin önerdiği yol Filistin meselesinin çözümü değil
Filistin meselesi ile ilgili olarak, Trump ve İsrail'in önerdiği çözümlerin kabul edilemez olduğunu vurgulayan Celali, Gazze'deki son olaylara atıfta bulunarak, "Gazze'de yaşanan gelişmeler, zorla, öldürerek, ekonomik abluka yaparak, insanları aç bırakarak bir toprağın ele geçirilemeyeceğini gösterdi." dedi.
Celali, "Filistin meselesinin özümün Siyonist rejimin ve Trump'ın önerdiği çözümler olmadığını düşünüyoruz. Bölgede barış ve huzur arıyorsak Filistin halkının insan haklarından yararlanması gerekiyor” ifadesini kullandı.
İran-Avrasya serbest ticaret anlaşması 2025’te yürürlüğe girebilir
İranlı diplomat, İran ile Avrasya Ekonomik Birliği arasında yapılan Serbest Ticaret Anlaşması’nın 2025’te yürürlüğe girmesinin beklendiğini belirtti.
Celali, “Bu anlaşmanın hayata geçmesiyle İran ile Rusya arasında ticareti yapılan malların yüzde 87'sinin gümrük muafiyetine tabi olacak. Bu da iki ülke arasındaki ticareti kolaylaştırabilecek ve ticaret hacmini artırabilecek” ifadelerinde bulundu.
İran’ın Moskova Büyükelçisi Kazım Celali, Pakistan ile işbirliğini geliştirmeye hazır olduklarını ve Rusya’dan alınan enerjinin komşu ülkelere sağlanabileceğini ifade etti.
İran ve Rusya arasındaki turizm ilişkilerinin arttığını, ancak yine de istenen seviyeden uzak olduğunu belirten Celali, iki ülke arasında turistik vizelerin kaldırılmasını önerdi.
İki ülkenin turizm açısından birbirini tamamladığını vurgulayan Celali, “İran, Rusya’ya en çok turist gönderen ikinci ülke konumunda ve vizesiz seyahatin bu ilişkileri daha da geliştirebilecek” dedi.