MHA - Üst düzey bir heyet başkanlığında İran’a gelen Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin eski Başbakanı Berhem Salih, gündeme dair Mehr Haber Ajansı’na bir röportaj verdi:
İran ve IKBY arasındaki ilişkileri nasıl değerlendiriyorsunuz?
İran-IKBY ilişkileri genel olarak iyi bir durumdadır. Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile İran ortak kültür, din ve coğrafyaya sahiptir. Bizim siyasi, güvenlik ve ekonomik menfaatlerimiz birbirine yakındır. İran, tarih boyunca bölgede yaşanan gelişmelerde Irak Kürtleri için bir ümit kaynağı olarak rol oynamıştır. El-Enfal Operasyonu, Halepçe’nin kimyasal silahlarla bombalanması ve 1990 yılında Kürt halkından binlerce kişinin mülteci durumuna düşmesi gibi olaylarda İran bizim yanımızda olmuştur. Despot ve saldırgan Saddam rejimine karşı ayaklanma ve IŞİD terör örgütü ile mücadelede İran’ın Peşmergeler ve Iraklı güçlere verdiği destekler gerçekten övgüye layıktır.
Günüzümde İran-IKBY ilişkilerinin artırılması için daha çok çaba sarfetmemiz gerekiyor. Örneğin, ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi yönünde ortak sınırımızın daha elverişli bir hale getirilmesi gündeme taşınmalıdır. Yetkililerimiz, İran-IKBY sınırında bir petrol boru hattının döşenmesini amaçlamıştır. Bağdat hükümeti de bu projeyi desteklemektedir.
IKBY’den gelen heyetler ile İranlı yetkililer arasında düzenlenen görüşmelerin önemi nedir?
Üst düzey İranlı yetkililerle bazı görüşmelerimiz oldu. Günümüzde IKBY’nin Irak ve bölge genelinde terör örgütlerinin faaliyeti gibi farklı sorunlarla karşı kaşıya olduğunu biliyoruzdur. Tahran’da düzenlediğimiz toplantılarda ekonomik gelişmeler de ele alındı. İranlı yetkililer her zamanki gibi Irak halkı ve IKBY’ye yönelik olumlu tavırlar sergiledi.
Bu görüşmelerde ayrıca ikili ilişkilerin geliştirilmesi konusu da değerlendirildi. Bize göre İran tarihi ve stratejik konumda bulunan bir ülke olarak bölgede etkin bir oynuyor. İran İslam Cumhuriyeti’nin bölgesel gelişmelere yönelik yaklaşımı bizim açımızdan büyük önem taşıyor. Kanaatimce bölgenin çok farklı gelişmelere sahne olduğunu bir dönemde yaşadığımız için İran ve IKBY arasındaki görüşmelerin artırılmasının ön plana alınması gerekiyor.
Musul’u Kurtama Operasyonu’na Haşdu'ş Şabi’nin de katılmasına karşı çıkanlar oluyor. Buna ne diyorsunuz?
Haşdu'ş Şabi, çok kritik bir dönemde Necef’teki büyük taklit mercii talimatı üzerine oluşturulan bir askeri örgüttür. Haşdu'ş Şabi güçleri IŞİD terör örgütü ile mücadelede önemli bir rol üstlenmektedir. Musul’u Kurtarma Operasyonu çok zor ve hassas bir konudur. Musul’un kurtarılması için Irak’taki bütün kesimler birleşmelidir. Irak ordusu, Peşmergerler, Haşdu'ş Şabi ve farklı aşiretler IŞİD'in yokedilmesi ve terörizmin kökünü kazımak için birlik olmalıdır.
Kürdistan Yurtseverler Birliği’nin Irak’ın toprak bütünlüğünden yana olduğuna rağmen, Kürtler arasında bazı bölücü yaklaşımlar sözkonusudur. Bu bağlamda neler düşünüyorsunuz?
Siyasi bir krize sahne olan Irak, birçok sorunla baş başa kalmıştır. Bu krizlerin tamamen çözülmesi için nihai bir kararın alınması şarttır. Maalesef Bağdat hükümeti ile IKBY arasındaki ilişkiler birkaç alanda çıkmaza girmiştir. Bu ahval ve şarait geçen yıllar içerisinde Kürtleri ve genel olarak bütün Irak halkını zor bir durumda bırakmıştır. Irak milleti güvenlik içerisinde en iyi yaşamı haketmelidir.
Şüphesiz Kürtlerin kendi kaderlerini belirleme hakkı vardır. Bunun Ankara veya Washington’da değil, Irak-IKBY ilişkileri çerçevesinde değerlendirilmesi gerekiyor. Irak’taki gelişmelerden son çıkış yolu ülkedeki farklı kesimlerin birbirleriye diyaloga geçmesidir. Irak halkı ancak böyle bir düşünceyle tekfirci terör örgütleri karşısında zafere ulaşabilir.
Muhabir: Sümeyye Humarbaki
M.K