Muhammed Fatemizade: Geçen hafta Tahran’ı ziyaret eden Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, İslam Devrimi Lideri Ayetullah Seyyid Ali Hamanei ve Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’yle ayrı ayrı görüştü.
Bu ziyaretle ilgili oılarak Suriye Halk Meclisi Başkan Yardımcısı Necdet Anzur Mehr Haber Ajansı’na bir röportaj verdi.
* Suriye krizinin başlangıcından beri Beşar Esad ilk kez 8 senenin ardından İran’ı ziyaret etti. Bu ziyaretin mesajı neydi?
- Günümüzde dünyanın çeşitli bölgelerinde oluşan farklı eksenler birbiriyle karşı karşıya gelmiştir ve bu da bayağı kötü bir şey. Bu arada bazı Arap ülkeleri Suriye ile münasebetlerini yeniden kurmaları için Şam’ın Tahran’la ilişkilerini tamamen kesmesini talep edip buna karşılık ülkmizin yeniden imarına başlanması ile Arap Birliğine üye olması vaatlerinde bulundular.
Suriye, Irak-İran savaşı boyunca Tahran ve Araplar arasında arabuluculuk rolünü yaparak bu savaşın Arap-Fars savaşına dönüştüğünü engelledi.
Dolayısıyla bana göre Suriye Devlet Başkanı’nın İran ziyareti bölgedeki ülkeler arasındaki köklü ilişkilerin devam etmesi gerektiğini vurgularken milletler arasında kurulan işbirliğinin de bölgenin menfaatleri yönünde olduğunu gösteriyor.
* Teröristlere karşı mücadelenin neredeyse sona erdiği bir dönemde Tahran-Şam ilişkilerini nasıl değerlendiriyorsunuz?
- Bu konuda dikkat etmemiz gereken şu ki önceliğimiz askeri işbirliği olsa bile ekonomi, kültür ve medyanın etkisini göz ardı etmemeliyiz; bunun için de çok çalışarak ticari ve kültürel ilişkileri temel bir seviyeye taşımamız gerekiyor.
* ABD Başkanı’nın askerlerini Suriye’den çekeceği konusundaki iddialarını doğru buluyor musunuz?
- ABD’nin kuvvetlerini geri çekmesi için pek keskin bir irade ortada yok. Bu konuda ABD’li seçkinler arasındaki tartışmalar daha bir sonuca ulaşmamıştır.
Amerikan askerler çıksa bile Trükiye ile Avrupalı askerler ülkede kalmaya devam edecek. ABD’nin bölgedeki faaliyetleri ve İsrail’in bu konudaki girişimleri ise tamamen stratejiktir ve hiç kuşkusuz tehlikeyi arttıracak.
* İran, Türkiye ve Rusya’nın Soçi’deki müzakerelerini ne kadar olumlu buluyorsunuz?
- Anlaşmalara ilişkin daha belirgin bir sonuç söz konusu değil ancak görüşmelerin kabul edilir bir seviyede olduğu kanaatindeyim. Anlaşmaların ilk belirtisi ise siyasi ve askeri açılardan İdlib’de görünmeye başlaması gerekiyor. Soçi’deki toplantının sonunda da ilan ettikleri gibi iktidarın sürdürülmesi gibi başlıklar garanti altına alınırsa iyi sonuçlara ulaşabilinir.