Gazze’de ateşkesin sağlanması için müzakerelerin yeni turu Katar Başbakanı, Siyonist rejim dış istihbarat servisi Mossad Başkanı David Barnea, ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns ve Mısır İstihbarat Teşkilatı Başkanı Hasan Mahmud Reşad’ın katılımıyla Pazar günü Katar'ın başkenti Doha'da başladı. Raporlara göre, Hamas'ın da bu görüşmelere katılması istense de hareketin üst düzey yetkilileri bu davete henüz yanıt vermedi.
Söz konusu toplantıdan sadece birkaç gün önce ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, Gazze savaşının başlamasından bu yana 11'inci kez bölgeyi ziyaret etti ve üst düzey Katarlı yetkililerle düzenlediği ortak basın toplantısında bu tür müzakerelerin başlatılmasının gerekliliğini vurguladı. Yeni müzakere turunun amacı, esirlerin serbest bırakılması ve Siyonist rejimin Gazze'den geçici olarak çekilmesidir. Böylece ateşkesin kapsamı diğer cephelere de genişletilebilir ve mevcut savaş durdurulabilir.
Hamas hareketinin üst düzey liderlerinden Usame Hamdan daha önce Al-Mayadeen’e verdiği röportajda Siyonist esirlerin ancak saldırılar sona erdiğinde geri döneceklerini söylemesinin ardından Siyonist esirlerin serbest bırakılması konusu ABD tarafından gündeme getirildi.
Aynı zamanda Mısır Siyonist rejimin saldırılarını sürdürdüğü Gazze Şeridi'nde İsrailli 4 esir ile alıkonulan bazı Filistinlilerin takası için 2 günlük ateşkes girişimi önerdi. Ancak bu öneriye savaş taraflarından henüz bir tepki gelmedi. Asıl soru şu; Bir süre aradan sonra Katar ve Mısır gibi arabulucuların ABD'nin güçlü desteğiyle yeniden Gazze savaşının kapsamını daraltacak önlemler almaya başlamasın hangi faktörler neden oldu?
Yahya Sinvar’a suikast
Siyonist rejimin Lübnan'da Hizbullah'ın üst düzey liderlerinin yanı sıra İsmail Heniyye ve Yahya Sinvar'ı şehit etmesinin ardından birçok analist, Siyonist rejimin Filistin ve Lübnan'daki direniş liderlerine suikast düzenleme hedefine ulaştığını açıklayarak savaşı durdurmayı düşünebildiğine inanıyordu.
Sinvar’ın Siyonist rejim tarafından şehit olmasının ardından, özellikle ABD nezdinde, artık Hamas'la müzakerelerin önünde ciddi bir engel kalmadığı ve bu hareketten müzakerelerde daha fazla esneklik beklendiği izlenimi güçlendi. Hamas'ın siyasi ofisinin eski başkanı Halid Meşal, Hamas üst düzey üyelerinden Musa Ebu Marzuk ve Hamas'ın Siyasi Büro Üyesi Halil el-Hayye Doha'da bulunan siyasi isimler arasında yer alıyor.
ABD seçimleri arifesinde müzakerelerin hızlandırılması
ABD başkanlık seçimlerine yaklaşık iki hafta kala Joe Biden ve Kamala Harris'in, Gazze'de bir yıldır süren savaşı kontrol edememelerini örtbas etmek ve Trump'a karşı şanslarını artırmak için bir başarı kaydetmeleri gerekiyor.
Önümüzdeki ABD seçimleri savaş durumunun koordinatlarını değiştirdi; Harris'in zaferi muhtemelen Netanyahu'yu savaşın sonuna doğru itecek; Tel Aviv'in tercih ettiği senaryo olarak görülen Cumhuriyetçilerin zaferi ise ateşkes görüşmelerini şimdi daha da zorlaştırabilir.
Mevcut müzakere turunun perspektifi
Hamas'ın müzakerelerden beklediklerini beş ana eksende özetleyebiliriz: Kalıcı ateşkes, esir takası anlaşması, insani yardımın ulaştırılmasının kolaylaştırılması, Filistinli mültecilerin evlerine dönüşü ve Gazze ablukasının kaldırılmasına ilişkin müzakereler.
Müzakerelerin ABD seçimlerinden önce veya sonra sonuçlanmasının temel şartı, Siyonist rejimin temsilcilerinin müzakerelerde esnek olmalarıdır.
Bu arada Doha, öncelikle bir yandan hidrokarbon kaynaklarının ihracatına, diğer yandan turizme dayalı bir ekonomiye sahip olması nedeniyle ABD’nin güvenilir müttefiki olarak bölgede gerilimin tırmanmasını önlemek için küçük bir başarı bile elde etmeye çalışıyor. Ateşkes müzakerelerinin yeni turuna ev sahipliği yapmasının nedeni de buradan anlaşılabilir.
Yazar: Ortadoğu Uzmanı Hüda Yusefi