Ham petrol rezervleri bakımından dünyanın en büyük petrol rezervlerine sahip ülkelerinden Venezuela, son yıllarda ülkedeki petrol rafinerilerine uygulanan ABD’nin yaptırımları nedeniyle sıkıntı yaşıyor.
Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun rafinerilerin çalışamaması nedeniyle ülkedeki benzin sıkıntısını önlemek için İran'dan yardım istemesi üzerine akaryakıt taşıyan 5 tanker Venezeula'ya gönderilmişti.
Bu arada ABD de yaptırım uyguladığı Venezuela ile İran arasındaki ticareti engelleme çabasındadır. İran ve Venezuela, ABD’nin müdahale edebileceği iddialarına rağmen ortak çalışmayı sürdürüyor.
İran'ın Venezuela Büyükelçisi Hüccetullah Sultani, El-Mayadeen kanalına verdiği bir röportajda bu konuyu değerlendirdi:
1- Venezuela bu ülkenin halkı için akaryakıt taşıyan İran’a ait petrol tankerlerini karşılamaktadır. Bu konu çok önemili bir konudur. Ancak daha da önemlisi bu meselenin ABD için nasıl bir mesajı var?
Bu adımın önemi tüm dünyanın gözleri önünde ABD'ye verdiğimiz yanıttır. ABD, politikasını ve iradesini diğer ülkelere dayatmaya çalışıyor, ancak İran ve Venezuela dünya adına "hayır" demeye geldi. Kendi kaderini tayin hakkı, serbest ticaret hakkı dünyadaki tüm ülkelerin hakkıdır. Bu çok önemli bir etkendir. ABD atrık kendi hakimliğini dünyaya sürdüremez.
2- Bazı medya kuruluşları İran ve Venezuela’nın ABD’ye meydan okuduğu gerçeğine dayanmaktadır. Sizce bu bir meydan okuma mı yoksa yasal bir hak mı?
ABD dünyadaki uluslararası kanun ve uluslararası anlaşmaların en büyük ihlalcisi olduğu sürece, sorumluluğunuza bağlı kaldığınızda bu ülkeye ihlal ettiği şeyler için meydan okuyorsunuz. Bugün olan şey ABD’nin imzaladığı uluslararası anlaşmalara bağlı kalmaya zorlanmasıdır. ABD uluslararası anlaşmaları ihlal etmeye alışmıştır. Ancak artık saygı duymayı öğrendi ve bu davranış ABD için bir meydan okumadır.
3- Tankerin Venezuela’ya ulaşması sembolik ve tarihi bir andı. Bir askeri geminin İran’a ait ilk petrol tankerini korumak için Venezuela kara sularından uluslararası sulara gitmesi ne anlam ve nasıl bir mesaj taşıyor?
Bu mesele devrimci ülkeler ve halklarının iç yeteneklerine daha fazla güven duyduğu anlamına geliyor. Bu ülkeler artık haklarının her zamankinden daha fazla farkındalar ve halkalrını savunmak için savaşmaya daha hazırlardır.
İran ve Venezuela bunu yapma hakkını kullandılar. Birçok ülke de ABD’nin izni olmadan haklarını talep etmeye başladı. Dünya şimdi haklarını talep ediyor ve ABD de başkalarının haklarına saygı duymalıdır.
4- Şimdi İran'ın cesareti, topraklarından nasıl uzaklaştığı, birkaç kıtadan nasıl geçtiği, ABD’nin tehditlerine rağmen petrol tankerlerini Venezuela’ya gönderdiği hakkında konuşuluyor. Yolda tankerlerin ilerlemesini engellemek için bir girişim oldu mu?
Tankerler yolda herhangi bir sorun yaşamadı ve kimse onları taciz etmedi. ABD’liler istedikleri şeyi dile getirir ancak yalanları gerçekleri değişmeyecektir. Gerçek olan İran’a ait petrol tankerlerinin Güney Amerika’da Venezuela kara sularına ulaşmasıdır.
Doğal olarak İran, deniz operasyonuna başlamadan önce gereken önlemler almış ve Birleşmiş Milletler aracılığıyla ABD’ye resmi uyarılarda bulunmuştu. İran ABD’yi serbest ticaret hakkı dahil olmak üzere uluslararası yükümlülüklere saygı duymasını vurgulamıştı. Bu nedenle Amerikalılar istedikleri yalanları ve uydurmalarla gerçeği değiştiremezler.
5- Herkes İran’ın kendi kıtasını ve okyanusları geçerek ABD’nin arka bahçe olarak düşündüğü Karayip bölgesine gittiğini söylüyor. Siz bu konuyu nasıl değerlendiriyorsunuz?
ABD'nin arka bahçesi olan Latin Amerika hakkında söyledikleri, 1825’te benimsediği fikirlere uymaktadır. O zamandan bu yana neredeyse iki yüzyıl geçti ve dünya tamamen değişti. Soruyu şöyle sorayım: ABD nasıl birliklerini, ordusunu ve uçak gemilerini Ortadoğu, Fars Körfezi ve birçok ülkeye gönderiyor? ABD’nin bu ülkelerdeki askeri varlığının ölüm ve kan dökülmesinden başka bir sonucu da var mı?
ABD'nin diğer kıtalara ve bölgelere gitme hakkı var, ancak İran gibi diğer ülkelerin yasal haklar ve uluslararası anlaşmalar çerçevesinde ticaret yapma ve Latin Amerika'ya gitme hakları yok mu?
İran da menfaatlerine dayanarak farklı ülkeler gibi diğer kıtalara gidebilir. Bu herkesin hakkıdır. Uluslararası anlaşmalara bağlı kalmak gerekiyor. ABD gelip bu yasaların uygulanmasına izin vermeyeceğini ve kendi çıkarları dışındayken bunu yapmayacağını söyleyemez. Bu mantıksız bir davranıştır. Ülkeler ve uluslar kendi kaderlerini belirleme hakkına sahiptir ve bu şekilde ABD uluslararası düzeyde başkalarına saygı duymalıdır.
6- Venezuela donanmasına bağlı İguana savaş gemilerinin İran’ın ‘Fortune’ isimli ilk petrol tankerine yaklaşması ne anlama geliyor?
Bu kahramanca bir eylemdi. İranlı kaptan ve mürettebatının kendilerini güvende hissedebilmesi ve endişelenmemesi için savaş uçakları uçuş yaptı ve Venezuela gemileri İran’a ait tankerlerini karşıladı. Öte yandan İran, dünyaya Venezuela halkıyla ve hükümetiyle olan dostluğunu kimseye ve ne pahasına olursa olsun satmayacağını gösterdi. İran halkı ve hükümeti her zaman Venezuela halkıyla hükümetinin yanındadır.
7- İran’ın kendi kendine yeterli olduğunu ve fazla akaryakıtı olmadığını biliyoruz. Ancak neden bu durumda kendi akaryakıtını başka birisiyle paylaştığını bilmek istiyoruz?
İran bugün kendi kendine yeterli bir ülkedir ve yakıt ihtiyacını kendi başına karşılıyor. Ayrıca ihracatımız var. Fars Körfezi’ndeki ülkelerin ve uluslararası piyasanın ihtiyaçlarını karşılıyoruz. Bu Venezuela'ya ihraç ettiğimiz akaryakıtın iç tüketim ihtiyacımızı etkilemediği anlamına geliyor.
8- Akaryakıta ek olarak İran’ın Venezuela ile işbirliği nereye kadar devam edecektir?
Venezuela rafinerileri ABD yaptırımlarından zarar görmüştür ve yakıt üretmek için malzeme ve katalitik gerekiyor. İran yaklaşık üç hafta önce katalitik sevkiyatı gönderdi ve bugün de akaryakıt gönderdi. İran’ın akaryakıt göndermekten amacı Venezuela piyasasının acil ihtiyaclarını karışlamak ve ülkenin bağımsız olması için kendi üretimini artırmasına yardımcı olmaktır.