Ramazan ayı, Müslümanlar için manevi açıdan yılın en özel dönemlerinden biridir. Bu ayda oruç tutmak, yani gün boyunca yemek ve içmekten kaçınmak temel bir ibadettir. Ancak iftar ve sahur sofraları, bu ayın kültürel ve gastronomik zenginliğini de gözler önüne serer. İran’ın geniş coğrafyası ve etnik çeşitliliği, her bölgenin kendine özgü geleneksel yemeklerini ve tatlılarını Ramazan sofralarına taşır. İşte İran’ın farklı şehirlerinde Ramazan ayına özel hazırlanan bazı lezzetler:
Gilan – Reshteh Khoshkar
UNESCO tarafından gastronomi alanında yaratıcı şehirlerden biri olarak kabul edilen Gilan, Ramazan ayında da zengin mutfağıyla öne çıkar. Bu dönemde en çok tüketilen tatlılardan biri "Reshteh Khoshkar"dır. İnce hamur iplikleriyle hazırlanan ve içerisine ceviz, şeker ve baharat karışımı konularak kızartılan bu tatlı, Ramazan’da Gilan sofralarının vazgeçilmezidir.
Gürgan – Fereni ve Maskatı
Gürgan’da Ramazan ayının en bilinen lezzetlerinden biri "Fereni"dir. Süt, un ve şekerle yapılan bu yumuşak kıvamlı tatlı, iftarda sıkça tüketilir. Ayrıca "Maskatı" adlı tatlı, çeşitli çorbalar ve geleneksel yağlı ekmekler de bu bölgenin Ramazan sofralarında yer alır.
Tebriz ve Erdebil – Sütlaç, Fereni ve Helim
Tebriz ve Erdebil’de Ramazan sofraları genellikle sütlü tatlılarla süslenir. "Sütlaç" ve "Fereni", iftar sofralarının vazgeçilmezleri arasındadır. Bunun yanı sıra, uzun saatler pişirilen ve oldukça besleyici olan "Helim" de hem sahurda hem de iftarda sıkça tercih edilir.
İlam – Beji Bersak
İlam’da Ramazan ayında tatlı severlerin gözdesi olan "Beji Bersak" öne çıkar. Yağda kızartılan ve üzerine şekerli şurup dökülen bu geleneksel tatlı, özellikle sahurda enerji veren bir yiyecek olarak tercih edilir.
Kazvin – Dimac
Kazvin mutfağı, Ramazan ayında çorba ve çeşitli yemeklerle zenginleşir. Ancak iftar sofralarının baş tacı, bu şehre özgü bir lezzet olan "Dimac"tır. Kurutulmuş ekmek, peynir ve otlarla hazırlanan bu geleneksel yemek, hafif ve besleyici olmasıyla bilinir.
İsfahan – Şole Kalamkar Aşı
İsfahan, Ramazan ayında kendine özgü çorba ve yemekleriyle dikkat çeker. En ünlüsü ise bol malzemeli ve doyurucu bir çorba olan "Şole Kalamkar Aşı"dır. Patlıcanlı helim ve şole zard (safranlı sütlaç) da İsfahanlıların Ramazan sofralarına renk katar.
Merkezi Eyaleti – Bibi Seşamba Aşı
Erak ve çevresindeki şehirlerde, Ramazan ayında geleneksel olarak "Bibi Seşamba Aşı" hazırlanır. Fetir ekmeği ve helim de bu bölgenin iftar sofralarında sıkça yer alan diğer lezzetler arasındadır.
Şehrekürd – Erişte Aşı ve Helim
Şehrekürd’de Ramazan ayına özgü en bilinen lezzetlerden biri "Erişte Aşı"dır. Yoğun kıvamlı ve besleyici bu çorba, iftar sofralarının vazgeçilmezidir. Helim de sahurda güç vermesi için tüketilen önemli bir yemektir.
Hemedan – Sarı Helva
Hemedan’da Ramazan ayının tatlıları arasında "Sarı Helva" başı çeker. Bunun yanı sıra, "Engoştpiç" ve "Yağlı Ekmek" de bu dönemde sıkça yapılan diğer geleneksel lezzetlerdir.