İslam Devrimi Lideri Ayetullah Hamenei, şiir ve edebiyat alanına aşina bir kişidir ve her zaman roman ve hikâye okumaya ilgi duymuştur. Dünyanın birçok saygın roman ve hikâyesini okumuş, bu ilgisi büyük yazarların edebi eserleriyle ve Doğu ile Batı milletlerinin tarih ve kültürüne dair metinlerle devam etmiştir. Hatta edebi kitaplar ve şiirler üzerine eleştirilerde de bulunmaktadır.
Ayetullah Hamenei, araştırma ve yazı çalışmalarına talebelik döneminde başlamış, hocalarının derslerini not almış ve devrimden önce birkaç eserin çeviri ve telifiyle de ilgilenmiştir.
Devrim Lideri Ayetullah Hamanei’nin eserleri:
İmam Hasan’ın Barış Anlaşması
Bu kitap, Şii araştırmacı ve âlim Şeyh Razi Âl-i Yâsin’in (v. H.1372) yazdığı "Sulhü’l-Hasan" adlı eserin Farsça çevirisidir. Kitap, 1969 yılında Ayetullah Hamanei tarafından tercüme edilmiştir.
Rical İlminin Dört Temel Kitabı
Bu kitap, Rical ilmine (tanımı, tarihi, genel seyri vs.) genel bir bakışın ardından bu alandaki temel kitapları tanıtmakta ve değerlendirmektedir. Ancak, bu dört temel eserden yalnızca iki tanesi, "İhtiyar Ma’rifetu’r-Rical" ve "Fihrist-i Şeyh Tusi" tanıtılmıştır. Diğer iki eser (Rical-i Tusi ve Fihrist-i Neccâşî) kitabın devamında ele alınmıştır. Bu eser, 1998 yılında İslam Kültür Yayınları Ofisi tarafından yayımlanmıştır.
Cihad Üzerine Üç Risale
"Selâsü Risâil fi’l-Cihâd" (Cihad Üzerine Üç Risale) adlı bu kitap, Ayetullah Hamanei’nin 1990–1994 yılları arasında verdiği dış (yüksek düzey) fıkıh derslerinin bir ürünüdür. Kitap, daha sonra kaleme aldığı ve konuları "eman verme", "Sabîler" (Hz. Yahya’nın takipçileri) ve "muhâdene" (savaşın durdurulması ve ateşkes anlaşması) olan üç makaleyi içermektedir. Eser, 2017 yılında İslami İnkılap Yayınları tarafından basılmıştır.
İmam Seccad’ın (a.s) Destanı
Bu araştırma kitabı, Ayetullah Hamanei’nin İmam Seccad’ın (a.s) hayatını, şahsiyetini ve yaşadığı dönemi tanıttığı eserlerden biridir. İlk olarak 1982 yılında İslami Cumhuriyet Partisi tarafından yayımlanmıştır.
Kitap, 2020 yılında "İmam Seccad’ın Destanı" adıyla tekrar basılmıştır.
Gelecek İslam’ın Egemenliğinde
Bu kitap, Mısırlı Müslüman düşünür Seyyid Kutub’un (1905–1966) "el-Mustaqbel li-hâzâ’d-Dîn" adlı eserinin çevirisidir. Kitapta, Batı medeniyetinin içine kapanması ve yenilgisi ile birlikte İslam’ın gelecekte hâkim olacağı konusu işlenmektedir. Eser, 2007 yılında İslami İnkılap Yayınları tarafından yayımlanmıştır.
Hindistan’ın Bağımsızlık Mücadelesinde Müslümanlar
Bu eser, 1968 yılının başlarında kaleme alınmış ve aynı yılın Temmuz ayında yayımlanmıştır. Orijinal eser, El-Ezher Üniversitesi âlimlerinden Abdülmün’im en-Nemr’in yazdığı "Kifâhü’l-Müslimîn fi Tahrîri’l-Hind" adlı kitaptır. Ancak çevirmen (Ayetullah Hamanei), çeviriyi daha zengin hale getirmek amacıyla notlar ve ek araştırmalar da eklediğinden, eserde ismi hem müellif hem de çevirmen olarak geçmektedir.
Meşhed Medresesinin Tarihi ve Güncel Durumu Üzerine Bir Rapor
Bu eser, Ayetullah Hamanei’nin devrim öncesi kaleme aldığı ve 1967 yılında yazılmış olan çalışmasıdır. Kitap dört bölümden oluşur: Meşhed medresesinin tarihî ve coğrafî konumu, medresenin organizasyonu ve eğitim durumu, hocalar ve talebeler, medresedeki faaliyetler. Kitap, devrim sonrası 1986 Temmuz ayında İmam Rıza (a.s) Dünya Kongresi ve Âstân-ı Kuds-i Rızavî Yayınları tarafından yayımlanmıştır.
İstiftalara Cevaplar
Bu kitap, Ayetullah Hamanei’nin hac ibadetine dair fetvalarını içermektedir ve üç bölüme ayrılmıştır. İlk bölümde umre-i müfrede, istitaat (güç yetirme) ve hacda vekâlet hükümleri; ikinci bölümde temettu umresi; üçüncü bölümde ise temettu haccı hükümleri anlatılmaktadır.
İstiftalara Cevaplar (Farsça)
Bu eser, Ayetullah Hamanei’nin fetvalarına dayalı olarak düzenlenmiş 2118 adet fıkhî soru-cevabı içermektedir. Kitabın 13. baskısı, fetvaların güncellenmiş haliyle 2021 yılında İslami İnkılap Yayınları tarafından yayımlanmıştır.
Dersler ve Konuşmaların Metni
Ayetullah Hamanei, İslam Devrimi’nin öncesi ve sonrasında, kültürel, sosyal ve siyasi faaliyetleri süresince halkın farklı kesimlerine yönelik birçok ders ve konuşma yapmıştır. Bu konuşmalar, çeşitli kitaplarda toplanarak yayımlanmıştır. Aşağıda bu eserler, bazı ana başlıklar altında sunulmaktadır.
Halvet-i Üns
"Halvet-i Üns" kitabı, Ayetullah Hamanei’nin namaz konusundaki düşünce ve görüşlerini tanıtmak amacıyla hazırlanmıştır. Sekiz bölümden oluşan kitapta, namazın önemi, edepleri, etkileri ile cuma ve cemaat namazının yeri gibi konular ele alınmaktadır.
Namazın Derinliğinden
Bu eser, Ayetullah Hamanei’nin 1972 yılında Meşhed’deki Kerâmet Camii’nde verdiği bir dizi konuşmayı içermektedir. Bu konuşmalarda Fatiha Suresi’nin tercüme ve tefsiri yapılmış; tevhid, tesbihat-ı erbaa, namazın rükünleri ve farzları gibi konular işlenmiştir.
Ahlâk Dersleri
Bu kitap, Ayetullah Hamanei’nin Devrim Muhafızları Koruma Birliği personeline yönelik verdiği ahlâkî konuşmalar ve derslerden oluşmaktadır. Kitap, Haziran 1992’de yayımlanmıştır.
Bil Ki, Allah Seni Desteklesin
"Bil Ki, Allah Seni Desteklesin" kitabı, Ayetullah Hamanei’nin medrese talebelerine yönelik nasihatlerinden oluşur. Genel ilkeler, öğrencilikteki sorumluluklar ve âlimlerin ağır yükümlülükleri dahil olmak üzere üç bölümü içermektedir.
Sabır Üzerine Bir Konuşma
"Sabır Üzerine Bir Konuşma", Ayetullah Hamanei’nin 1973 yılında Meşhed Kerâmet Camii’nde yaptığı beş konuşmayı içermektedir. Bu konuşmaların metni, 1975 yılında Hamanei’nin kendisi tarafından düzenlenerek Gadir Yayınları tarafından basılmış; İran İslam Devrimi’nden sonra ise defalarca İslam Kültür Yayınları tarafından yeniden yayımlanmıştır.