Günümüzün hızlı şehir yaşamında okumaya ve düşünmeye zaman bulmak her zamankinden zor. İşte tam da bu noktada, Tahran Kitap Bahçesi, İran’ın en büyük kültür projelerinden biri olarak kitap, bilim ve sanatseverler için yeni bir sığınak oluşturdu. 2017 yılının Temmuz ayında resmen açılan bu dev kültür kompleksi, bugün yalnızca İran’ın değil, Ortadoğu’nun da en önemli kültür merkezlerinden biri sayılıyor.
Tahran Kitap Bahçesi, Abbasabad kültür bölgesinde; Ulusal Kütüphane ve Savunma Müzesi’nin hemen yanında yer alıyor. Bu bölge son yıllarda Tahran’ın yeni kültür ekseni haline gelmekte. Yaklaşık 65 bin metrekarelik alanı kaplayan bina, modern ve akıllı mimarisiyle uzaktan bakıldığında dev bir cam sera gibi parlıyor.
Kompleks dört ana bloktan oluşuyor:
A Bloğu (Çocuk Bilim Bahçesi)
B Bloğu (Çocuk ve Gençlik Bölümü)
C Bloğu (Yetişkin Kitap ve Yayıncılar Salonu)
D Bloğu (Sinema ve Konferans Salonları)
Bu planlama sayesinde Kitap Bahçesi, çok yönlü bir eğitim, kültür ve eğlence merkezi haline gelmiş durumda.
İran’ın en büyük kitap satış merkezi
Kompleksin kalbinde yer alan devasa kitap satış salonunda 400 binden fazla kitap bulunuyor. Klasik edebiyattan bilime, sanattan çocuk kitaplarına kadar her türde eser, düzenli raflarda ve huzurlu bir atmosferde sergileniyor.
Ziyaretçiler saatlerce koridorlarda dolaşabiliyor, yayıncılarla sohbet edebiliyor ya da köşedeki rahat koltuklarda sevdikleri kitapları karıştırabiliyor. Birçok kültür insanı burayı “kitapçı değil, bir kitap şehri” olarak tanımlıyor.
Çocuk ve gençlik bölümü, rengarenk dekorasyonu, küçük mobilyaları ve duvar resimleriyle dikkat çekiyor. Burada yalnızca kitaplar değil; eğitim oyunları, bilimsel animasyonlar ve yaratıcılık atölyeleri de yer alıyor. Amaç, çocuklara kitabı yalnızca okumak değil, “yaşamak” olarak tanıtmak.
Kültür ve sanat etkinliklerinin merkezi
Tahran Kitap Bahçesi’nin en özgün yönlerinden biri “etkileşimli öğrenme”ye verdiği önem. Çocuk Bilim Bahçesi ve Bilim Kafe bölümlerinde, bilimsel kavramlar deneyerek öğretiliyor. Çocuklar burada fizik, kimya ve biyolojiye dair kavramları oyunla deneyimleyebiliyorlar.
Bu alan, Bilim ve Teknoloji Ulusal Merkezi ile uzman eğitimcilerin iş birliğiyle tasarlanmış. Amaç, “merak eden ve keşfeden” yeni bir nesil yetiştirmek; yani öğrenmeyi bir maceraya dönüştürmek.
Kitap Bahçesi yalnızca bir satış noktası değil; aynı zamanda İran’ın en canlı kültür merkezlerinden biri. Yıl boyunca çok sayıda edebiyat buluşması, imza günü, atölye, sergi ve konferans burada düzenleniyor.
Kompleksteki sinemalar da oldukça aktif. Yüzlerce kişilik salonlarda hem güncel filmler gösteriliyor hem de çocuk festivalleri, animasyon etkinlikleri ve bağımsız film gösterimleri yapılıyor. Konferans salonları ise bilimsel ve akademik toplantılara ev sahipliği yapıyor.
İran ruhuyla modern mimari
Kitap Bahçesi’nin mimarisi modern çizgileriyle birlikte İran estetiğini de taşıyor. Cam tavanlar doğal ışığı içeri alıyor; sade çizgiler, yerel malzemeler ve açık renkler huzurlu bir atmosfer yaratıyor. Dış kısımda yer alan yeşil alanlar, yürüyüş yolları ve küçük havuzlar, adındaki “bahçe” kavramını gerçeğe dönüştürüyor.
Akşam olduğunda, yapının yumuşak ışıklandırmasıyla birlikte ortaya çıkan görüntü, adeta “ışıktan bir bahçe” izlenimi veriyor.
Ailelerin ve gençlerin buluşma noktası
Tatillerde Kitap Bahçesi, kültürel geziye çıkan ailelerle dolup taşıyor. Kafeler, restoranlar ve açık hava alanlarıyla aileler için keyifli bir gün vaat ediyor. Gençler ise sessiz çalışma salonlarında araştırma yapıyor, dostlarıyla kültür üzerine sohbet ediyor.
Yetkililerin verilerine göre, Kitap Bahçesi’ni günlük ortalama 10 binden fazla kişi ziyaret ediyor. Yaz aylarında ve tatillerde bu sayı birkaç katına çıkabiliyor.
Dünya standartlarında bir kültür kompleksi
Tahran Kitap Bahçesi’nin tasarımı, dünyadaki benzer kültür merkezlerinden örneğin İskenderiye Kütüphanesi veya Paris Pompidou Merkezi esinlenmiş, ancak yerel kültür anlayışıyla yeniden yorumlanmıştır.
Bugün bu merkez yalnızca yerli ziyaretçilerin değil, İran’a gelen yabancı turistlerin de ilgisini çekiyor. Yabancı ziyaretçiler, Kitap Bahçesi’ni “modern İran kültürünün yüzü” olarak tanımlıyor.
Sonuç
Son olarak Tahran Kitap Bahçesi, kitap, bilim, sanat ve yaşamın kesiştiği yeni nesil kültür alanlarının simgesi haline gelmiştir. Modern tasarımı, eğitim misyonu ve sosyal ruhuyla, büyük şehirlerin ortasında bile kültürün hâlâ insanları bir araya getirebileceğini kanıtlıyor.
Dijital çağda bile, burada hâlâ binlerce kitap sayfası çevriliyor, çocuklar gülüyor, gençler düşünüyor.