İran’da “Kutsal Savunma Sineması”, yalnızca bir tür olarak değil; halkın tarihsel belleğinde derin izler bırakmış bir anlatı biçimi olarak varlığını sürdürmektedir. Bu sinema, sekiz yıl süren İran-Irak Savaşı’nın yalnızca cephede yaşananları değil, aynı zamanda insanların kalplerinde açılan görünmez yaraları, bir kuşağın yüklediği idealleri, kahramanlıkları ve kayıpları anlatan bir aynadır.
Savaş sona ermiş olabilir; fakat Kutsal Savunma’nın anlatısı bitmemiştir. Zaman geçtikçe bu sinema da dönüşmüş, gelişmiş, derinleşmiş; yeni yönetmenlerin bakış açıları, taze anlatım biçimleriyle yeniden can bulmuştur. Bugünün Kutsal Savunma filmleri, yalnızca toprağın ve kanın değil; ruhun, hafızanın ve insanlığın hikayesini de perdeye taşımaktadır.
Bu yazıda sizleri, İran sinemasının bu derin damarına ait en çarpıcı ve etkileyici yapımlarla buluşturmak istiyoruz. Kimi zaman sarsıcı, kimi zaman şiirsel olan bu filmler; hem klasikleşmiş başyapıtları hem de son dönemin dikkat çeken eserlerini kapsıyor. İran sinemasını ve onun ruhunu yakından tanımak isteyen herkes için bu filmler, bir başlangıçtan çok daha fazlası…
1. Ebu Gureyb Boğazı
Yapım Yılı: 2017
Süre: 1 saat 33 dakika
IMDB Puanı: 6.5 / 10
Tür: Aksiyon | Savaş
Yönetmen: Behram Tevekküli
Senarist: Behram Tevekküli
Başrol Oyuncuları: Cevad İzzeti, Hamidrıza Azereng, Emir Cedidi, Mehdi Pakdil
Yaş Sınırı: 13 yaş ve üzeri için uygun
Savaş alanında olmanın gerçek hissini yaşamak istiyorsanız, “Ebu Gureyb Boğazı” en iyi seçenektir. Bu film, Emmar taburunun savaşın son günlerinde Irak ordusunun saldırısına karşı gösterdiği direnişi etkileyici ve gerçekçi bir şekilde anlatıyor. El kamerası çekimleri, mükemmel ses tasarımı ve hızlı temposuyla izleyiciyi siperlerin içine götürüyor; korku, kaos, susuzluk ve askerlerin cesaretini doğrudan yansıtıyor.
Ödüller:
• En İyi Film Kristal Simurg Ödülü
• En İyi Yönetmen Kristal Simurg
• En İyi Erkek Oyuncu Kristal Simurg
• En İyi Makyaj Kristal Simurg
• En İyi Görsel Efekt Kristal Simurg
• 15. Direniş Film Festivali’nde En İyi Film
• 15. Direniş Film Festivali’nde En İyi Yönetmen
2. Leyli Benimle
Yapım Yılı: 1995
Süre: 1 saat 40 dakika
IMDB Puanı: 7.7 / 10
Tür: Komedi | Savaş
Yönetmen: Kemal Tebrizi
Senarist: Kemal Tebrizi, Rıza Maksudi
Başrol Oyuncuları: Perviz Perestui, Şohre Lüristani, Mahmud Azizi
Yaş Sınırı: Tüm yaş grupları için uygun
Kim savaşla alay edebilir ki? Kemal Tebrizi, “Leyli Benimle” filmiyle bunu mükemmel şekilde başardı ve savunma komedisi türünün temellerini attı. Cepheden kaçmak isteyen görüntü yönetmeni Sadık Meşkini’nin yanlışlıkla cephe hattına düşmesi, harika bir durum komedisine dönüşüyor. Film, zekice mizahıyla savaş klişelerini alaya alırken, gerektiğinde savaşçılara saygısını da koruyor.
3. Yusuf’un Gömleğinin Kokusu
Yapım Yılı: 1995
Süre: 1 saat 34 dakika
IMDB Puanı: 6.7 / 10
Tür: Dram | Aile
Yönetmen: İbrahim Hatemikiya
Senarist: İbrahim Hatemikiya
Başrol Oyuncuları: Niki Kerimi, Ali Nasiriyan, Cefer Dıhkan, Şirin Bina
Yaş Sınırı: 13 yaş ve üzeri için uygun
Bu film, “bekleyiş” üzerine sinematik bir şiir niteliğinde. Taksici Dayı Gafur, savaşta kaybolan oğlu Yusuf’un geri döneceğine dair tüm şehadet belgelerine rağmen hâlâ umutla beklemektedir. “Yusuf’un Gömleğinin Kokusu”, Ali Nasiriyan’ın unutulmaz oyunculuğuyla, kayıp asker ailelerinin acı ve umudunu derin bir şekilde yansıtıyor.
4. Kızlar Takımı
Yapım Yılı: 2021
Süre: 1 saat 35 dakika
IMDB Puanı: 5.4 / 10
Tür: Savaş | Dram
Yönetmen: Monir Gheidi
Senarist: Monir Gheidi, Milad Akbarnejad
Başrol Oyuncuları: Niki Karimi, Pantea Panahiha, Fereşteh Hüseyni
Yaş Sınırı: 15 yaş ve üzeri için uygun
“Kızlar Takımı” önemli ve gerekli bir filmdir çünkü kutsal savunma sinemasında uzun süre göz ardı edilen bir konuya değiniyor: Kadınların doğrudan savaş alanındaki rolü. Film, Hürremşehr’in kuşatılmasının ilk günlerinde kadınlardan oluşan bir grubun direnişini anlatıyor. Yeni bir bakış açısıyla bu kadınları onurlu ve cesur bir şekilde sahneye taşıyor.
5. Numara 10
Yapım Yılı: 2022
Süre: 1 saat 58 dakika
IMDB Puanı: 6.5 / 10
Tür: Gerilim | Savaş | Dram
Yönetmen: Hemid Zergernejad
Senarist: Hemid Zergernejad
Başrol Oyuncuları: Mecid Salıhi, Hesam Menzur, Siyamek Safari
Yaş Sınırı: 15 yaş ve üzeri için uygun
Gerçek bir hikâyeye dayanan bu film, Irak hapishanelerinden kaçan bir İranlı askerin heyecan dolu kaçışını anlatıyor. “Numara 10”, savaş dramasıyla hapishane gerilimini birleştirerek yüksek kaliteli ve bol sürprizli bir film sunuyor.
6. Şiyar 143
Yapım Yılı: 2013
Süre: 1 saat 34 dakika
IMDB Puanı: 7.2 / 10
Tür: Aile | Sosyal
Yönetmen: Narges Abyar
Senarist: Narges Abyar
Başrol Oyuncuları: Javad Ezzati, Merila Zarei, Mehran Ahmadi, Gelare Abbasi
Yaş Sınırı: 13 yaş ve üzeri için uygun
Kadınlar ve bekleyiş temalı bir başka etkileyici eser. “Şiyar 143”, yıllarca oğlunun savaşta dönmesini bekleyen anne Olfat’ın (Merila Zarei’nin unutulmaz performansıyla) hikâyesini anlatıyor. Radyodan haber alabilmek için sürekli dinleyen bu annenin öyküsü, kayıp askerlerin ailelerinin acısını ve umudunu dokunaklı bir şekilde yansıtıyor.
yorumunuz