İslam ülkelerinde hac ibadetiyle bağlantılı olarak kurban kesmek farz kabul edilirken, diğer Müslümanlar için bu ibadet bir gelenek, örf ve manevi sorumluluk anlamı taşır. İran halkı da bu anlayışla Kurban Bayramı’nı coşkuyla karşılar.
Bu yıl İran’da Kurban Bayramı, 6 Haziran cuma gününe denk geliyor. Ülkede resmi tatil yalnızca bir günle sınırlı olsa da, bazı İslam ülkelerinde bu süre üç ila dört gün sürebiliyor.
Bu yazıda, İran’ın etnik çeşitliliği içinde Kurban Bayramı’nın nasıl kutlandığını; Arap, Kürt, Türk ve diğer toplulukların bayram geleneklerini kısa kısa anlatacağız.
Türkmenler
Gülistan ve Kuzey Horasan’da yaşayan Türkmenler için Kurban Bayramı yılın en sevinçli günlerinden biridir. Bu halk, bayramdan yaklaşık on gün önce hazırlıklara başlar. Bayramdan iki gün öncesi “Kor Günü” olarak bilinir ve temizlik ile süslemeler bu günde yapılır.
Bayram sabahı, Türkmenler yeni ve özenle seçilmiş giysilerini giyerek bayram namazını kılar, ardından dualar eşliğinde kurbanlarını keserler.
Kürtler
İran’ın batısındaki Sünni Kürt bölgelerinde, Kurban Bayramı Nevruz’dan sonra en büyük bayram olarak kabul edilir. Kürtler bu günü zikirler, Kur’an tilavetleri ve geleneksel törenlerle kutlar. Tef çalma ve toplu kutlamalar, Kürdistan bölgesinin öne çıkan geleneklerindendir.
Damat tarafının yeni gelin adayına koyun hediye etmesi ve türbe ile mezar ziyaretleri de bu kültürün önemli parçalarındandır.
Azerbaycan Türkleri
İran’ın Azerbaycan bölgesinde bayram daha renkli ve toplumsal bir şekilde yaşanır.
Mahalleli ya da akrabalar birlikte kurbanlık alarak ortaklaşa kesim yapar. Kesilen kurbanın bir bölümü ise ihtiyaç sahiplerine dağıtılır, bu da dayanışmanın güzel bir örneğidir.
Huzistan Arapları
İran’ın güneyinde yaşayan Arap halkı arasında bayram, geleneksel törenlerle kutlanır.
Hacca gidenlerin evine yeşil ya da beyaz bayrak asmak bu toplulukta yaygındır; bu bayraklar, kutsal topraklara gidildiğinin bir simgesidir. Ayrıca Yazle adı verilen geleneksel dans, bayram kutlamalarının bir parçasıdır.
Çaharmahal ve Bahtiyari
İran’ın güneybatısında yer alan bu eyalette Kurban Bayramı, toplumsal dayanışmanın bir vesilesidir. Bayram namazının ardından, kurban edilecek hayvana su içirilir ve sırtına yeşil bez bağlanır. Dualar ve zikirlerle kurban kesilir.
Kesilen etler tepsilere konarak yoksul ailelere dağıtılır. Aynı zamanda, kurbanın kanı ve kemikleri temiz bir alana bırakılır; bu da bölgenin eski adetlerinden biridir.
yorumunuz