ABD Başkanı Donald Trump'ın Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki arabuluculuğu sonuç verdi. Bakü ve Erivan arasında varılan anlaşmaya göre, Ermenistan, Zengezur sınır kapısının yönetimini 99 yıllığına ABD'ye devredecek. Böylece yeni sınır kapısı Azerbaycan'ı Nahçıvan'a bağlayacak ve Ermenistan topraklarından geçecek, ancak Ermenistan'ın yönetimi altında olmayacak. Trump bu rotayı "Trump'ın Küresel Barış ve Refaha Giden Yolu" olarak adlandırdı.
Bu konu İran basınında geniş yer aldı.
İtimad: Kafkasya'da Washington kumarı
Reformist bir gazete olarak bilinen İtimad gazetesi Zengezur meselesini manşetine taşıyarak "Kafkasya'da Washington kumarı" başlığını kullandı.
İranlı uzman Hamid Hosroşahi gazeteye verdiğ röprotajda şu ifadeleri kullandı:
Nikol Paşinyan ve İlham Aliyev'in ABD Başkanı ile resmi bir görüşme ve bir barış anlaşmasının sonuçlandırılması amacıyla Beyaz Saray'da eş zamanlı olarak bulunmaları, ikili bir çatışmada arabuluculuk gibi bir açıklamanın ötesine geçiyor ve aslında bölgesel etki eksenini Rusya'dan Batı'ya kaydırmaya yönelik stratejik bir çabayı temsil ediyor. Böyle bir bağlamda, bölgedeki iki kilit oyuncu olan Türkiye ve İran'ın rolü bu gelişmeden büyük ölçüde etkilenecek. Son yıllarda Bakü'ye yakınlığı ve İkinci Karabağ Savaşı'nda (2020) Azerbaycan'a verdiği güçlü destek sayesinde Kafkasya'daki jeopolitik konumunu sağlamlaştıran Türkiye için, ABD'nin Kafkasya denklemlerinin üst kademelerine girmesi, yeni canlanan arka bahçesine bir tür müdahale olarak görülecektir. Türkiye bir NATO üyesi ve Batı müttefiki olmasına rağmen, ABD ile ilişkileri son yıllarda gergin ve Ankara, Kafkasya'da ana oyuncu olmaya devam etmek istiyor. Sonuç olarak Türkiye'nin Rusya ve İran ile paralel girişimler veya ikili angajmanlar yoluyla yeni jeopolitik dengeyi kendi lehine yeniden şekillendirmeye çalışması muhtemeldir.
Şark: Amerikan planıyla Bakü-Nahçıvan bağlantısı
Şark gazetesi yazarı Abdullrahman Fethullahi de bugünkü makalesinde şu görüşü saundu:
Azerbaycan Cumhuriyeti ve Ermenistan arasında Beyaz Saray'da barış anlaşması taslağının imzalanması ve "Trump Uluslararası Barış ve Refah Yolu"nun (TRIPP veya "Trump/Zangzor Yolu" olarak da bilinir) açıklanması, yalnızca Amerika Birleşik Devletleri'nin Kafkasya denklemlerine somut bir dönüşünü göstermekle kalmıyor, aynı zamanda bölgedeki güç dengesinde Washington lehine bir değişimi de simgeliyor. Amerika Birleşik Devletleri, bu koridorun yönetiminde Amerikan özel sektörünün rolünü öne çıkararak, adlandırarak ve vurgulayarak, Güney Kafkasya'nın geçiş noktalarındaki ekonomik ve siyasi nüfuzunu fiilen pekiştirmeye çalışıyor; bu eylem, uluslararası kaynaklar tarafından açıkça Washington'ın, Moskova'nın Ukrayna'daki savaşa odaklanması nedeniyle oluşan Rus nüfuz boşluğunu doldurma girişimi olarak tanımlanıyor.
Bakü için, Ermeni toprakları üzerinden Nahçıvan'a doğrudan erişim sağlamak, yıllardır Tahran-Bakü-Ankara gündeminde olan stratejik ve ekonomik bir hedefin gerçekleştirilmesi anlamına geliyor; Bu, alternatif güzergahların kapanmasını önleyebilir ve Azerbaycan'ın enerji ve transit hat tedarikindeki konumunu güçlendirebilir. Paşinyan ise anlaşmayı kabul ederken, projenin İran da dahil olmak üzere yeni demiryolu bağlantıları oluşturma potansiyelini vurguladı ve bunu demiryolu hatlarını canlandırmak ve yatırım çekmek için bir fırsat olarak nitelendirdi. Ancak Erivan'ın iyimserliği, bu güzergahın pratik ve mülkiyet garantilerinin hâlâ belirsiz olduğu ve yabancı gözlemcilerin veya operatörlerin rolünün ulusal karar alma süreçlerinin sınırlarını belirleyebileceği gerçeği ışığında değerlendirilmelidir. Özetle, Beyaz Saray'da imzalanan anlaşma, iki komşu arasında imzalanan bir anlaşmadan çok daha fazlasıdır; kısa vadeli ekonomik çıkarları Washington'ın orta vadeli jeopolitik ve güvenlik hedefleriyle ilişkilendiren üçlü bir anlaşmadır (ABD'nin sembolik ve pratik varlığıyla). Bu birleşimin bölgesel aktörler için farklı sonuçları olacaktır: "ABD'nin ticaret-güvenlik varlığını güçlendirmek, Rusya'nın nüfuz kanallarını nispeten zayıflatmak ve İran için yeni bir rekabet ortamı ve hatta bir tehdit merkezi yaratmak."
Keyhan: Zangzur'un ABD'ye kiralanması hangi gafletin sonucudur?
Keyhan gazetesi de Zengezur Koridoru'nun ABD'ye kiralanma meselesini manşetine büyük başlıkla yer verdi.
Gazete şunları yazdı:Ermenistan ve Azerbaycan liderlerinin Beyaz Saray'daki mutabakatı ile Güney Kafkasya bir kez daha jeopolitik gelişmelerin kaynama noktası haline geldi. Trump, İlham Aliyev ve Nikol Paşinyan'ın Beyaz Saray'daki son görüşmesinde fiilen kurulduğu iddia edilen Zangzur koridoru, yalnızca ekonomik veya transit bir proje değil, aynı zamanda ABD, NATO ve Siyonist rejimin Güney Kafkasya'nın kalbine nüfuz etmesinin doğrudan bir yolu ve İran, Rusya ve tüm bölge için stratejik bir tehdittir.
Donyaye İktisat: Kafkasya'daki yeni düzenin tehditler
Donyaye Ektesat gazetesi de şunları yazdı: Nahçıvan'ı Azerbaycan'a sözde "Trump Yolu" üzerinden bağlamak, İran ekonomisine yeni riskler getirebilir. İran'ın Avrupa'ya giden kara yolu kesilirse, İran'ın transit ve Avrupa'ya mal ihracatından elde ettiği gelir azalacaktır. Türkiye de doğrudan Azerbaycan'a ve onun üzerinden Orta Asya'ya bağlanacaktır. Dolayısıyla, Orta Asya ülkelerine transit geçişin ekonomik faydaları İran yerine Türkiye'ye gidecektir. Trump'ın Bakü-Erivan liderlerini ağırlaması, tüm bölgeye jeopolitik bir değişim sinyali göndermiştir. Bu barış anlaşması aynı zamanda Batı'nın Ermenistan ve Azerbaycan ile etkileşimlerinde Rusya'yı kontrol altına alması için bir platform oluşturmaktadır. Sonuç olarak, bu tür girişimler Rusya ve İran gibi kilit oyuncuların hassasiyetini artırabilir.
yorumunuz