ABD Dışişleri Bakanı Pompeo, Polonya'da İran'ın bölgedeki faaliyetlerinin ele alınacağı uluslararası Orta Doğu zirvesi yapılacağını duyurmuştu.
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif de sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun duyurduğu zirveye sert tepki göstererek, "Polonya, alnına sürülen bu utanç lekesini temizleyemez" ifadesini kullanmıştı.
Son günlerde Polonya Dışişleri Bakanı Czaputowicz ise ABD'nin de katılımıyla 13-14 Şubat'ta bakanlar düzeyinde Varşova'da düzenlenecek toplantının sadece İran'a odaklanmayacağını ileri sürerek, "Bölgeden ülkelerin de katılımıyla toplantıda tüm Orta Doğu ele alınacak" dedi.
Eski CIA çalışanı ve George Town Üniversitesi öğretim görevlisi Paul Pillar söz konusu zirveyi Mehr Haber Ajansı’na değerlendirdi.
*ABD ilk önce Polonya'da uluslararası Orta Doğu zirvesi yapılacağını duyurmuştu. Fakat daha sonra Amerika'nın BM Büyükelçi Vekili Jonathan Cohen, Varşova'da 13-14 Şubat tarihlerinde Amerika ve Polonya'nın liderliğinde yapılacak zirvenin İran konulu olmadığını öne sürdü. Size göre bu zirvenin amacı ile isminin değişme sebebi nedir?
- Trump hükümeti konferansla ilgili belirlediği beklentilerinden geri çekilmek zorunda kaldı. Başlangıçta (ABD yönetiminin diğer politikaları gibi) bu konferansın İran karşıtı bir konferans olacağına karar verildi. Fakat konferansa ev sahipliği yapan Polonya dahil olmak üzere birçok Avrupalı devletin zirvenin İran’a odaklanmasına olumlu bakmadığı ortaya çıktı.
Avrupa Birliği (AB) Dış Politika Sorumlusu Federica Mogherini de bu zirveye katılmayacağını bildirdi. Son günlerde ABD zirveye sıcak bakılmadığını fark edince İran karşıtı tutumunun seviyesini düşürmeye karar verdi.
*İlk duyuruya göre, konferansın İran'a karşı olduğunu varsayarsak Avrupa ülkelerinin katılımı İran’la yapılan nükleer anlaşmayı nasıl etkileyebilir?
- Avrupalıların katılımı hangi oranda olursa olsun, konferansın nükleer anlaşmayı kötü yönde etkileyeceğine inanmıyorum.
Avrupa ülkeleri bu konferansı Tramp hükümetinin sorunlarını vurgulamak için kullanmaya çalıştığı retorik bir manevra olarak görüp uluslararası düzeyde yeni bir uzlaşıyı amaçlayan adım olarak yorumlamıyor.
*Avrupa ülkelerinin Varşova konferansına katılımını AB’nin özel finans kanalı üzerinde olumsuz bir etkisi olabilecek Trump’ın politikalarıyla tutarlı olduğunu düşünmüyor musunuz?
- Birçok ülke ABD hükümetinin gündeme getirdiği sorunları takdir etmek amacıyla üst düzey yetkililerini bu konferansa gönderiyor. Onlar bu konferasın İran karşıtı bir ortama dönüşmemesi için zirvenin gündemdeki konularını genişletmeye çalışıyorlar.
İran ile AB’nin özel mali mekanizması (özel finans kanalı) ciddi sorunlarla başbaşa, fakat bu konferansla alakalı değildir.
*Size göre Varşova Zirvesi pratikte kurucuları için herhangi bir sonuç getirebilir mi?
- Zirvenin herhangi bir alanda pratik başarılar kazanacağını sanmıyorum. Başarılı uluslararası konferanslar çok daha hazırlık tedbirleri gerektiriyor. Ayrıca kilit meseleler hakkında da daha genel bir uzlaşıya ihtiyaç var.
yorumunuz