Barış Pınarı operasyonu başlamdan önce Suriye'deki Amerikan askerlerini çekeceğini ilan eden ABD Başkanı Donald Trump, geçenlerde yaptığı bir açıklamada Suriye'nin doğusundaki petrol kuyularını korumak üzere bölgede kalacaklarını söylemişti.
Bu açıkamaların ardından Rusya, ABD’nin, Suriye’nin kuzeydoğusundaki üretilen petrolün yasadışı yollarla ülkeden ihraç ettiğini belirtmişti.
Fakat Mehr Haber Ajansı'na konuşan Türk gazeteci Gökhun Göçmen, "Amerika’nın petrol bölgesinde kalmasının en önemli nedenlerinden birisi İsrail ve PKK’nın güvenliğinini sağlamak içindir." dedi.
Göçmen aşağıdaki okuyaqcağınız yazıda Mehr Haber Ajansı'nın sorularını yanıtlayarak ABD'nin Suriye'nin kuzeyineki petrol sahalarına geri dönmesinin asıl sebeplerini değerlendirdi.
1- Rusya yönetimi birkaç defa ABD’nin Suriye’nin kuzeyinde petrol kaçakçılığı yaptığını iddia etmişti. Sizce Amerika’nın bu bölgeye yeniden asker göndermesinin asıl amacı nedir?
Rusya Savunma Bakanlığı’nın yaptığı açıklamalara göre, Amerika Suriye’de desteklediği Suriye Demokratik Güçleri’ne ait Sedbab isimli şirket aracılığı ile petrol kaçakçılığı yapıyor. Rus yetkililere göre petrol kaçakçılığından elde edilen gelir, bu şirketle işbirliği yapan broker firmalar üzerinden ABD özel askeri şirket ve ABD gizli servislerin normal hesaplarına yatıyor. Amerika’nın Suriye’deki petrol kaçakçılığından elde ettiği gelirin aylık 30 milyon dolar olduğu yine Moskova’nın iddiaları arasında. Rusya Savunma Bakanlığı’nın yayımladığı fotoğraflara henüz Amerika’dan bir yanıt gelmedi ancak ABD Başkanı Trump, petrol nedeniyle bölgede kaldıklarını gizlemiyor.
Trump’ın Suriye’de kalma gerekçesini sadece petrol üzerinden açıklaması yaklaşan ABD seçimlerine dönük bir hamle. Amerikan seçmeninin ama özellikle de Trump’ınm oy deposu olarak bilinen Orta Amerikalı seçmenin “petrol” denilince deyim yerindeyse ağzının suyu akıyor. Oysa Suriye’deki petrol olukça az ve kalitesiz. Örneğin, Suriye’de petrol rezervi 2.5 milyar varil iken bu rakam Suudi Arabistan’da 268 milyar, İran’da ise 158 milyar varil. Bununla birlikte Suriye’de petrolü işleyecek kimi tesislerde ordunun kontrolü altında. Dolayısıyla Amerika, Suriye’deki enerji kaynaklarını gasp etmesinin daha kuvvetli nedenleri var. Bunlardan ilki ve en önemlisi Suriye’nin geleceğinde söz sahibi olmak. Amerika sahada varlığını sürdürerek masada kuvvetli olmak istiyor. İkinci neden ise Esad yönetimi üzerindeki baskıyı devam ettirmek. Suriye’de petrol kaynağı kısıtlı olsa da savaş öncesi ülkenin gelirinin yüzde 24’ünü petrol ve doğalgaz oluşturuyordu. İran gemilerinin Suriye’ye petrol taşımasını engelleyen Amerika aynı zamanda Suriye’nin kendi gelir kaynaklarını kısıyor ve “Para kazanıp ülkeni yeninden inşa etmek istiyorsan bana muhtaçsın.” mesajı veriyor.
Amerika’nın petrol bölgesinde kalmasının en önemli nedenlerinden birisi de İsrail ve PKK’nın güvenliği. Türkiye Barış Pınarı harekâtından sonra PKK-YPG’yi Suriye’nin kuzeyinden çıkardı ama bitirmedi. Amerika şimdi bu örgütü alıp İran’a karşı ülkenin güneyinde konuşlandırmak ve koruma altına almak istiyor. Amerika bu planı daha önce de “Sınır muhafızları” adıyla duyurmuştu. Amerika İran’a karşı kullanmak istediği YPG’yi aynı zamanda İsrail’e kalkan yapmak istiyor çünkü bölgedeki Amerikan askeri kısıtlı ve yerel desteğe muhtaç. ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence ve Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Türkiye ile vardığı mutabakatın ardından İsrail’e gitmiş ve burada temaslarda bulunmuştu. Nitekim Trump da daha sonra kalma kararını İsrail’in talep ettiğini söylemişti.
2- Foreign Policy dergisinde yayımlanan bir yazıda “ Amerika’nın Suriye’deki petrol sahalarına dönmesi Trump’ın Suriye’de tutarlı bir siyaseti olmadığının göstergesidir” ifadesi yer alıyor. Siz bu konuyu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Uzun vadede Trump için Suriye’de kalmanın hiçbir mantığı yok. Trump’ın askerini bıraktığı bölgede fazla gelir elde etme şansı olmadığı gibi saldırıya uğrama ihtimali yüksek. Bölgede sadece Suriye ordusu yer alımıyor. Kısa vadede ise Trump’ın asker bırakma kararını Amerikan iç siyaseti açısından yorumluyorum. Trump, Barış Pınarı harekatı sonrası hem Cumhuriyetçilerden hem de Demokratlardan yoğun eleştirilere maruz kaldı. Trump ayrıca azledilme süreci ile uğraşan ve seçimlere hazırlanan bir lider. Dolayısıyla Trump kısa vadede hem itibarını kurtarmak hem de İsrail’in güvenliği sağlayıp Yahudi lobisinin desteğini kazanmak istiyor olabilir.
3- Size göre petrol sahaları Suriye yönetiminin gözetimi altında olması daha doğru değil mi?
Bu bana göre Birleşmiş Milletler’e göre doğru olanıdır. Diğer türlüsü suç ve Amerika işgal ve gasp eylemleri nedeniyle suç işliyor.
4- Bazı uzmanlara göre Suriye kuzeyindeki petrol sahaları Rusya ile ABD’nın arasında bir petrol savaşının meydana gelmesine sebep olabilir. Sizce neden Rusya Suriye’nin petrol sahalarını ABD’den geri alma çabasında?
Rusya ve Amerika arasında böyle bir savaş olacağını sanmıyorum. Rusya bu işi diplomatik ya da asimetrik yanıtlarla çözmeye çalışacaktır. Hatırlayacak olursanız Amerika o bölgede Rus güçlerinin de bulunduğu bölgeyi bombalamış ve haberlere göre yüzlerce Rus askeri hayatını kaybetmişti. Rusya için Suriye’deki kırmızı çizgilerden biri Amerika ile savaşmamak.
yorumunuz