İran’ın Azerbaycan eski büyükelçisi Muhsin Pakayin, Mehr Haber Ajansı’na verdiği röportajda “Doğu’ya bakış” stratejisinin önemine ve İran’ın BRICS ve Şanghay gibi bağımsız birliklerdeki diplomatik faaliyetlerine değindi.
Bu yaklaşımın yalnızca Asya ülkeleriyle değil, aynı zamanda Batı karşıtı bağımsız ülkelerle işbirliğini de kapsadığını vurgulayan Pakayin, söz konusu yönelimin Batı ile ilişkilerin reddi anlamına gelmediğini, aksine İran dış politikasının dinamik yapısını yansıttığını ifade etti.
İran’ın “Doğu’ya Bakış” yaklaşımının iki boyutta ele alınması gerektiğini belirten Pakayin “Birincisi coğrafi anlamdadır; yani Çin, Güney Kore, Japonya gibi Asya kıtasında ve İran’ın doğusunda yer alan ülkeleri kapsar. İkinci açıdan ise bu yaklaşım siyasi boyut taşır; yani Batı’nın etkisini kabul etmeyen, çok kutupluluğu savunan ve özellikle Amerika’nın analizlerine itibar etmeyen bağımsız ülkeler bu gruba dahildir. Bu ülkeler, milli egemenlik ve toprak bütünlüğüne önem veren, bağımsız duruş sergileyen devletlerdir,” dedi.
Bu bakış açısıyla İran’ın çok sayıda dost ülkeye sahip olabileceğini kaydeden Pakayin “Coğrafi olarak doğuda yer alan en büyük dostumuz Çin’dir. Çin, hem İran’dan petrol alan başlıca ülkelerden biridir hem de ticaret alanında İran ile güçlü işbirliklerine sahiptir. İran aynı zamanda Asya, Avrupa ve Afrika arasında önemli bir ulaşım ve transit köprüsü konumundadır,” şeklinde konuştu.
Güvenlik açısından İran’ın bölgesel istikrarın teminatı olduğunu söyleyen yetkili “İran, terörizm ve kaçakçılıkla mücadelede güçlü bir iradeye sahiptir. Aynı zamanda bölgesel barış, dostluk ve güvenliğe olan inancı tamdır. Bu da, güvenli bir bölgede ticaret yapmak ve enerji taşımak isteyen Çin için özel önem taşımaktadır,” ifadelerini kullandı.
Malezya, Tayland, Japonya ve Rusya gibi ülkelerin de İran’ın yakın dostları arasında yer aldığını belirten Pakayin “Bazı ülkeler coğrafi olarak doğuda bulunmasalar bile, çok kutupluluğu desteklemeleri ve Batı’ya karşı İran’la aynı çizgide olmaları nedeniyle bu yaklaşımın bir parçası olabilirler. Bu ülkeler arasında Latin Amerika ve Afrika ülkeleri de yer almaktadır. Bu ülkeler, ‘Doğu’ya bakış’ stratejisi çerçevesinde İran’ın ortakları olabilir,” diye kaydetti.
Pakayin sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu nedenle, bu ülkelerle işbirliklerimizi geliştirebiliriz. Sayıca çok olan bu ülkelerle yürütülecek ilişkiler, ‘Doğu’ya bakış’ stratejisinin ne denli önemli olduğunu göstermektedir.”
Son olarak Pakayin, “Bu yaklaşım Batı ile ilişkilerin tamamen kesilmesi anlamına gelmez. Ne zaman ki Batılı ülkeler düşmanca tutumlarını bir kenara bırakır ve karşılıklı saygıya dayalı bir işbirliği arzulayarak hareket ederlerse, İran bu işbirliğine olumlu yaklaşacaktır. Avrupalı ülkeler de, karşılıklı saygı temelinde hareket ettikleri takdirde İran’ın ortakları olabilirler,” dedi.
yorumunuz