İngiltere, Fransa ve Almanya'dan oluşan ve E3 olarak da bilinen Avrupa Troykası ile ABD'nin Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Yönetim Kurulu'na sunduğu İran karşıtı taslak kararı onaylandı.
İran’ın Viyana'daki uluslararası kuruluşlar nezdindeki daimi temsilcisi ve büyükelçisi Rıza Necefi, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Yönetim Kurulu’nun İran karşıtı kararı kabul etmesiyle ilgili olarak şunları söyledi: "ABD ve üç Avrupalı üye, New York'taki yasadışı snapback eylemlerinin başarısızlığını bu kararla telafi edemez."
Reza Necefi, "ABD ve üç Avrupa ülkesi, açıkça İran'a aşırı baskı uygulamak ve mevcut durum hakkında tamamen yanlış ve yanıltıcı bir anlatı yaymak için tasarlanmış bir karar tasarısını bir kez daha sundular." dedi.
Bu ülkelerin, Yönetim Kurulu’nun olağanüstü toplantılarında İran’daki UAEA güvenceleri kapsamındaki nükleer tesislere yönelik saldırılardan bahsetmediklerini ve Haziran 2025'te İsrail ve ABD tarafından İran’ın nükleer tesislerine düzenlenen saldırıları açıkça kaydeden UAEA resmi raporunun içeriğini görmediklerini vurguladı. Necefi, "Neredeyse sağır ve kör olduklarını" ifade etti.
"Bu ülkeler, kasıtlı olarak saldırgan eylemlerine dair herhangi bir gönderme yapmaktan kaçınıyorlar, çünkü saldırganlardan biri taslak kararın başlıca destekçilerinden biri. Ayrıca, üye devletleri yanıltmaya ve yasadışı eylemlerinin sorumluluğunu kabul etmekten kaçınmaya çalışıyorlar." diye ekledi.
Neler olmuştu?
UAEA Yönetim Kurulu toplantısı, 19 Kasım Çarşamba ile 21 Kasım Cuma tarihleri arasında gerçekleştirilecektir. 2015 yılında İran ile 5+1 grubu arasında imzalanan nükleer anlaşmanın yasal belgesi olan BM Güvenlik Konseyi’nin 2231 sayılı Kararı, 18 Ekim’de sona erdiği için, bu karar kapsamında İran’daki nükleer anlaşmanın uygulanmasının izlenmesi konusu UAEA Yönetim Kurulu gündeminden çıkarılmıştır.
Kurum, İran'ın anlaşma kapsamındaki taahhütlerini yerine getirmesinin teknik kısmını izlemekle sorumlu olmasına rağmen, bu taahhütler Batılı ülkelerin yükümlülüklerine uymaması nedeniyle yerine getirilememiştir.
İran, Haziran ayında ABD ve İsrail'in toprak bütünlüğüne yönelik saldırılarının ardından Ajans ile iş birliğini askıya aldı. Bu saldırılar, İran’ın güvenlik önlemleri anlaşması kapsamındaki nükleer tesislerini de hedef almıştır. Ancak taraflar, daha sonra Mısır’da, Ajans müfettişlerinin, İsfahan, Fordow ve Natanz’daki bombalanan tesisler hariç olmak üzere, İran’ın nükleer tesislerini belirli bir düzeyde ziyaret etmelerine olanak sağlayacak yeni bir iş birliği yöntemi üzerinde anlaşmaya vardı.
Ajans, Haziran ayında zenginleştirme tesislerinin hedef alınmasının ardından İran'ın yüksek saflıktaki uranyum stoklarının yeri hakkında spekülasyonlarda bulundu. İranlı yetkililer, söz konusu maddenin bombalanan tesislerin enkazı altında gömülü olduğunu belirtti.
Bloomberg daha önce, diplomatların İran'ın, İsrail'in hava saldırılarının ardından aylar süren gerginliğin ardından, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı ile iş birliği yapma ve ABD ile nükleer görüşmeleri yeniden başlatma yönündeki uluslararası çağrıları görmezden geldiğini söylediğini aktarmıştı.
İsrail’in İran'a yönelik saldırıları, İran ile ABD arasında yaptırımların hafifletilmesi karşılığında nükleer programın kısıtlanmasını amaçlayan dolaylı görüşmelerin ortasında gerçekleşti. İran, bu görüşmeleri “diplomasi ihaneti” olarak nitelendirdi.
İranlı yetkililer, ülkenin görüşmelerden hiçbir zaman kaçınmadığını, ancak herhangi bir görüşmeden önce İran'a yönelik saldırıların tekrarlanmayacağına dair garantilerin alınması gerektiğini vurguladı.
yorumunuz