Bölgede sıcak gelişmelere tanık olurken İran'ın nükleer dosyası gündemdeki yerini hala koruyor.
Önümüzdeki cumartesi itibari ile Umman'da İran ile ABD arasında dolaylı müzakerelere tanık olacağız. İranlı uzmanlara göre bu müzakereler Tahran'ın diplomasi taraftarı olmasının göstergesidir.
Bu yeni müzakere turu Batıya "İran etkileşim taraftarı ve Ancak herhangi bir anlaşma ancak direniş mantığı, yaptırımların etkin bir şekilde kaldırılması ve pratik garantiler temelinde mümkün olacaktır" mesajını içermektedir.
İran nükleer meselesi bölgedeki karmaşık ve hassas gelişmelerin ortasında, Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi’nin sağduyulu ve ilkeli tutumları bir kez daha gözlemci ve analistlerin dikkatini çekti.
Deneyimli bir diplomat olan Erakçi, İran dış politikasında her zaman önemli bir ilkeyi vurgulamıştır: "Müzakere, evet - baskı altında taviz, asla."
Erakçi Bu bağlamda üç temel bileşene vurgu yapmaktadır:
1- Bağımsız bir şekilde mill kararların alınmasının korunması
Bakan Erakçi defalarca Washington'dan somut bir davranış değişikliği gözlemlenmediği sürece ABD ile doğrudan müzakere yapmayacağını açıklamıştır.
Erakçi’nin İran’ın genel yaklaşımıyla uyumlu olan bu tutumu, onur, bilgelik ve uygunluk esasına dayandığını ve İran'ın diyaloğa açık olduğunu, ancak bunun "her ne pahasına olursa olsun" şeklinde olmayacağını göstermektedir.
2- Her muhtemel bir anlaşmada yaptırımlarının kaldırılmasına öncelik verilmesi
Erakçi'nin duruşunun bir diğer odak noktası ise baskıcı yaptırımların kaldırılmasının mutlak öncelik olmasıydı. İran'ın nükleer alanda telafi edici adımlardan ancak yaptırımların kaldırılmasının tam olarak doğrulanması halinde geri adım atacağını vurguluyor. İşte bu kırmızı çizgi Batı'nın müzakerelerde ve gerçek dengelerde propaganda oyunları oynamasını engelliyor.
3- Nükleer anlaşma ötesinde taleplerle net bir sınır çizilmesi
Bakan Erakçi müzakerelerin sadece nükleer anlaşma odaklı olacağını ve görüşmelere füze, bölgesel veya insan hakları konularının dahil edilmesi ilkesiz ve kabul edilemez bir girişim olduğunu açıkladı.
Erakçı net bir şekilde "Müzakereler tamamen nükleer çerçeve içerisinde tanımlanıyor ve bunun ötesindeki her türlü aşırılık müzakerelerin tıkanmasına yol açacak" ifadesini kullandı.
Dolayısıyla İranlı bakanın şeffaf, otoriter ve aynı zamanda diplomatik tutumları, İslam Devrimi ilkelerine bağlı onurlu diplomasinin bir örneğidir. Onun tutumları sadece ulusal çıkarları korumakla kalmadı, aynı zamanda İran diplomasisinin esnek, dayatmacı olmayan ve bağımsız kalabileceğini de gösterdi.
Direniş meydanından dolaylı diplomasi mimarisine
Siyonist rejimin Lübnan'a yönelik hava ve kara saldırılarının arttığı bir dönemde, Erakçi geçen yıl (2024) 4 Ekim'de Lübnan'a gerçekleştirdiği ziyaret, pek çok uzmana göre, Erakçi’nin bölgenin stratejik denklemlerinde sarsılmaz varlığının açık bir mesajıydı.
Yıllardır nükleer müzakerelerin ve İran’ın dış politikasının ön saflarında yer alan Erakçi, sadece biçimsel diyalogla yetinmediğini beden diliyle de bir siyaset yürüttüğünü defalarca ortaya koydu.
Hassas diplomatik görüşmelerden birinde, karşı taraf İran'ın kırmızı çizgilerini aştığında kalemini atarak açık bir şekilde tepki göstermiş ve İran'ın tavrını hiçbir bahaneye başvurmadan iletmişti. Bu davranış , herhangi bir sözcükten daha çok otorite mesajı taşıyan bir davranıştı.
Üçüncü bir tarafın arabuluculuğuyla dolaylı müzakerelerin yürütüldüğü bir ortamda Erakçi gibi bir ismin varlığı, Tahran diplomasisinin akıl, deneyim ve saha diplomasını birleştirerek ulusal çıkarları güvence altına alma ve bölgesel denklemleri istikrara kavuşturma arayışını sürdürdüğünü göstermektedir.
Dolaylı müzakereler; ABD'nin gerçek iradesini gösterecek olan bir test
İran, aktif direniş ve onurlu diplomasi stratejisi çerçevesinde, etkileşim yolunu koruyarak, İran halkının haklarının tam olarak gerçekleştirilmesi ve yaptırımların gerçek anlamda kaldırılması olmaksızın hiçbir anlaşmanın mümkün olmadığını vurgulamaktadır.
Dolaylı müzakereler, Amerika'nın samimiyetinin ve geçmişteki politikalarını değiştirme konusundaki gerçek iradesinin bir testi olarak görülüyor.
yorumunuz