Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ), bölgesel bir işbirliği örgütü. Ana işbirliği konusu güvenlik olan ŞİÖ, ilk olarak 1996'da Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan tarafından "Şanghay Beşlisi" adıyla kuruldu. 2001'de Özbekistan'ın da katılmasının ardından adını Şanghay İşbirliği Örgütü olarak değiştirdi.
9 Haziran 2017'de Nur-Sultan'da gerçekleştiren zirvede Hindistan ve Pakistan'ın örgüte katılması ile üye sayısı sekize çıktı.
Bugün örgütün 8 üyesinin yanı sıra 4 gözlemcisi ve 6 "diyalog ortağı" bulunuyor. Gözlemciler; İran, Afganistan, Belarus ve Moğolistan. Örgütün diyalog ortakları ise Ermenistan, Azerbaycan, Kamboçya, Nepal, Sri Lanka ve Türkiye.
İran 2006 yılında üyelik başvurusu yaptı.
İranlı ekonomi uzmanı Asger İbrahimi Asl, Mehr'e verdiği demeçte Şangay İşbirliği Örgütü Liderler Zirvesi'ni değerlendirdi.
İbrahimi Asl, "Şanghay Zirvesi, ŞİÖ’ya Bağımsız Devletler Topluluğu’nun (BDT) önemli devletleri ve Rusya, Çin ve Hindistan gibi ülkelerin üye olduğu için İran'ın siyasi ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi açısından büyük bir potansiyele sahiptir." dedi.
ŞİÖ 2017 Zirvesi'nde Tacikistan’ın İran'ın tam üyeliğine karşı çıktığını hatırlatan İbrahimi Asl, “Ancak bu kez yeni hükümetin iktidra gelmesi, Reisi hükümetinin Asya, Şanghay, Avrasya, komşu ülkeler ve Doğu Asya vizyonuyla birlikte tam üyeliğimiz için anlaşmaya varılmasını umuyoruz." ifadesini kullandı.
ŞİÖ'ye tam üyelik BRICS'in yolunu açıyor
Bu sefer İran'ın ŞİÖ'ye daimi üyeliği olasılığının yüksek olduğunu anlatan İbrahimi Asl, "Şanghay İşbirliği Örgütü'ne resmi üyeliğimiz, BRICS'e üye olmamızın da önünü açabilir. Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika, dünya nüfusunun yüzde 50'sine ve dünya cirosunun yüzde 42'sine sahip güçlü bir birlik olan BRICS'in üyeleridir. ŞİÖ'ye resmi üyeliğimiz ve bir sonraki adımda BRICS Birliği'ne katılmamız 21. yüzyılda dünyanın tek boyutlu dengesini değiştirebilir." değerlendirmesinde bulundu.
İbrahimi Asl, sözlerine şöyle devam etti:
"Genel olarak İran, petrol ve gaz enerjisi konusunda dünyada ilk sırada yer almakta ve bu işbirliği örgütlerine katılarak yüksek ticaret hacmine sahip bloklar için enerji güvenliğinin garantisi olabilir ve dünyayı tek boyuttan çıkarabilir; Aynı zamanda savaşın, baskının, yaptırımların ve ayrımcılığın ortadan kaldırılmasına yol açabilir."
Bölgede ABD'nin yarattığı güvensizlik ortama rağmen ŞİÖ ile BRICS'e üye olan ülkelerin İran ile işbirliği yapmak istediğini belirten İbrahimi Asl, "ŞİÖ ile BRICS'e üye olmak İran için kazan-kazan oyunu kabul edilebilir." diye konuştu.
Ekonomi yorumcusu İbrahimi Asl, İran'a yönelik uygulanan yaptırımları etkisiz hale getirmek için komuşu ülkelerle Orta Asya devletleri ile ikili veya çok taraflı işbirliği geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.
yorumunuz