Kamran AZAR: İran’ın Sistan ve Belucistan eyaletinde faaliyet gösteren “Mehtap’ın Kızları” grubuna ait dikişçilerin birbirinden renkli ve göz kamaştırıcı eserlerini bir araya toplayan “Belucistan Dikiş Sergisi”, 23 Ocak Çarşamba günü Tahran’da yer alan “Vartan’ın Evı” (Şehir Dayanışma Evi) isimli galeride açıldı.
Cuma gününe dek devam edecek sergiye Tahranlı sanatseverlerin gösterdiği ilgi ise gayet yoğun. Ancak daha önce de Tahran başta olmak üzere İran’ın çeşitli kentlerinde defalarca Belucistan dikiş sanatını halkla buluşturmaya çalışan sanatçılara göre, söz konusu büyüleyici eserlerin değeri halen doğru düzgün bir şekilde bilinmezken bu sanatın İranlılar ile birlikte dünyaya tanıtılması için göze gelir bir girişim yapılmamıştır.
“Belucistan Dikiş Sanatı” nedir?
İran’ın Sistan ve Belucistan eyaletinde yaşayan Beluç vatandaşların geleneksel bir sanatı olarak bilinen bu sanatın tarihi geçmişine ilişikn henüz net bir bilgi elde edilmezken bölgede keşfedilen bazı tarihi eserlerde bu tarz nakışlara rastlanması söz konusu sanatın tarih boyu uzanan bir arka plana sahip olduğunu gösteriyor.
Bu sanat geçmişte kadınların kıyafetlerini süslemek için kullanılıyordu fakat bazı dağlık bölgelerde erkeklerin kış elbiseleri üzerinde de dikildiği görülmüştür.
Tahran’da “Mehtap’ın Kızları” tarafından düzenlenen sergide ise bölgedeki dikiş sanatının önemli bir türü olan “Beluç Duzi” ürünleri gözler önüne serilmiştir. Bu tür dikiş sanatı İranşehr kentinin köylerinde yaygın bir şekilde kullanılmaktadır ve öne çıkan özelliği de yaratılan eserlerde göze çarpan geometrik nakışlardır.
Sözü geçen desenlerin soyut ve gizemli gücü ise yavaştan incelikle zihinlere sızıp büyüleyici hislerin bir anda harekete geçmesini sağlıyor. Nakışlar arasındaki ilginç ilişkiler ile tutarlı bağlar bazen eserin arkasında saklanmaya çalışan garip hikayelerin tercümeni bile olabiliyor.
Mehtap’ın Kızları çalışmalarına nasıl başladı?
“Mehtap’ın Kızları” grubunun esinlendiği isim Mehtap Noruzi bir zamanlar Sistan ve Belucistan eyaletinin ünlü dikişçilerinden biri olarak Devrim’den önce İran Kraliçesi Fereh Diba gibi önemli müşterilere bile sanatının namını duyurmayı başarmıştı.
Halihazırda grubun kurucusu ve aynı zmanada en tecrübeli ismi olan Zeynep Noruzi ise çocukluğundan beri halası Mehtap’ın yanı başında oturarak bu sanatı tüm detayları ve incelikleriyle öğrenmiştir. Şimdi Mehtap’ın vefatından 6 sene geçmesine rağmen mirasçısı Zeynep bu dikiş sanatını tüm İran’a ve belki de gelecekte tüm dünyaya tanıtmaya çalışıyor.
Günümüzde genç bir girişimci kadın olarak bilinen Zeynep, 2007 senesinden beri İranşehr’in Bempur ilçesinde yer alan Kasımabad köyünde dikişçilik sanatını bölgedeki kadınlara öğretiyor. Zeynep bunlara ilave olarak, her sene Beluç kadınların uğraşları sonucu yaratılan eşsiz el yapımı eserleri de İran’ın dört bir tarafında sergiliyor.
yorumunuz