Mehr Haber Ajansı: 11 Şubat 1979'da gerçekleşen İslam Devrimi'nin zaferinden sonra Pehlevi dönemi Milli Şura Meclisi'nin adı İslami Şura Meclisi olarak değiştirildi. Geçtiğimiz 40 yılı akşın sürede İslami Şura Meclisi'nin milletvekillerini belirlemek için 11 tur seçim yapıldı. Bu seçimlerin on ikinci turu 1 Mart 2024'de yapılarak 290 milletvekili 4 yıl için seçilecektir.
Birinci Meclis:
Meclisin ilk dönemi 28 Mayıs 1980'de başlayıp 27 Haziran 1984'te sona erdi. İslam Devrimi'nin zaferi nedeniyle meclisin bu dönemi inişli çıkışlı bir seyir izledi. Ebulhasan Benisadr'ın görevden alınması ve Şehit Muhammed Ali Recai suikastı nedeniyle 1980'de üçüncü kez cumhurbaşkanı seçimlerinin yapılması, Kültürel Devrim Yüksek Konseyi'nin kurulması, üniversitelerin kapatılması, İran ile ABD arasındaki diplomatik ilişkilerin kesilmesi ve Irak'ın İran'a savaş açması birinci mecliste ele alınan en önemli konular arasında yer aldı. Meclisin ilk döneminde 28 daimi komisyon ve 8 özel komisyonla görev dağılımı yapıldı.
İkinci Meclis:
İslami Şura Meclisi'nin ikinci dönem seçimleri 15 Nisan 1984'de yapıldıktan sonra meclis 29 Mayıs 1984'de resmen faaliyete başladı. Meclisin bu dönemi de 27 Mayıs 1988'de sona erdi. Basın ve Yayın Kanunu'nun genel esaslarının onaylanması, Kültürel Devrim Yüksek Konseyi'nin çalışmalarına başlaması bu dönemin en önemli konularından sayılabilir. Bu meclis 28 daimi komisyon ve 3 özel komisyonla 318 karar aldı.
Üçüncü Meclis:
29 Mayıs 1998'de faaliyete geçen üçüncü yasama dönemi 27 Mayıs 1992'de çalışmalarını bitirdi. İran-Irak savaşını sona erdiren 598 sayılı kararın onaylanması, Devrim Lideri Yardımcılığı görevinden Muntazeri'nin azledilmesi, İmam Humeyni'nin (r.a) vefatı, Ayetullah Hamanei'nin İran İslam Devrimi Lideri olarak seçilmesi ve 5. dönem cumhurbaşkanı seçimlerinin yapılması üçüncü meclisin en önemli konuları arasında yer aldı. 25 daimi komisyon ve 3 özel komisyonla çeşitli konuları ele alan İslami Şura Meclisi'nin üçüncü döneminde onaylanan kanun sayısı 251 oldu.
Dördüncü Meclis:
İslami Şura Meclisi'nin dördüncü dönem seçimleri 10 Nisan 1992'de yapıldı ve 28 Mayıs 1992'de çalışmalarına başlayan meclis 26 Mayıs 1996'da sona erdi. Dördüncü meclis 23 daimi komisyonla çalışmalarını sürdürdü.
Beşinci Meclis:
İslami Şura Meclisi'nin beşinci dönem seçimleri, önceki meclislerden farklı olarak Mart 1996'da yapıldı ve yine önceki meclislerden farklı olarak biraz gecikmeyle 1 Haziran 1996'da faaliyetine başladı. Bu mecliste ayrıca 24 daimi komisyon ve 2 özel komisyon bulunuyordu.
Altıncı Meclis:
İran İslami Şura Meclisi'nin 6. dönem seçimleri 18 Şubat 2000'de yapıldı ve ilk resmi toplantısı 27 Mayıs 2000'de başlayan meclis 26 Mayıs 2004'te sona erdi. Anayasa'nın 64. maddesine göre milletvekili sayısının 270 kişiden 290 kişiye çıkarılması bu dönemin en önemli tedbirlerinden biridir. Altıncı meclis 14 daimi komisyonla çalışmalarına son verdi.
Yedinci Meclis:
İslami Şura Meclisi'nin yedinci dönemi 27 Mayıs 2004'te başladı ve 26 Mayıs 2008'de sona erdi. Bu dönemde 6. Meclis'in kararlarından birine dayanılarak Kasım 2008'te İslami Şura Meclisi'nin yeri eski Meclis'in (Senato olarak da bilinir) bulunduğu yerden Baharistan Caddesi'ne taşındı. Ayrıca bu dönemde elektronik oylama metodu kullanıldı. Yedinci meclis ayrıca 14 daimi komisyonla faaliyet gösterdi.
Sekinci Meclis:
İslami Şura Meclisi'nin sekizinci dönemi 26 Mayıs 2008'de faaliyete geçti. 8. meclisin görev süresi boyunca 4 milletvekili hayatını kaybetti. 8. Meclis, 15 daimi komisyon, 2 özel komisyon ve 1 ortak komisyonla çalışmalarını 26 Mayıs 2012'de sonlandırdı.
Dokuzuncu Meclis:
9. İslami Şura Meclisi seçimleri iki aşamada gerçekleştirildi. İlk aşama 2 Mart 2012'de, ikinci aşama ise 2 Mayıs 2012'de yapıldı. İslami Şura Meclisi'nin 9. dönemi, 27 Mayıs 2012'de siyasi ve askeri yetkililerin katılımıyla görkemli bir törenle başladı. Bu meclis 28 daimi komisyon ve 3 özel komisyonla çalışmalarını sürdürdü.
Onuncu Meclis:
İran İslami Şura Meclisi'nin onuncu dönem seçimleri 26 Şubat 2016 ve 29 Nisan 2016 tarihlerinde iki turda yapılarak meclisin 290 milletvekili seçildi. İlk turda hiçbir liste salt çoğunluğu elde edemedi. İkinci turda Ümit Listesi 122 sandalyeyle mecliste göreceli çoğunluğu kazandı. Bir başka deyişle Reformistler, Muhafazakarlar'ın 120 sandalyesine karşılık 137 sandalye kazanarak göreceli çoğunluğu elde etti. Meclisin bu döneminde 11 daimi komisyon kuruldu ve milletvekilleri çoğu hükümet tasarısı olmak üzere 200 yasayı onayladı. 10. Meclis, 20 Mayıs 2020'de çalışmalarına son verdi.
On Birinci Meclis:
"Devrimci Meclis" olarak da bilinen 11. meclisin faaliyetleri 27 Mayıs 2020'de başladı ve 27 Mayıs 2024'e kadar devam edecektir. 1 Mart'ta yapılacak 12. meclis seçimleri dikkate alındığında, 13 daimi komisyondan oluşan 11. meclisin özellikle yasama alanındaki performansının incelenmesi, milletvekillerinin attığı adımlara ilişkin net bir perspektif ortaya koyabilir.
yorumunuz