Dünya'nın çekirdeğinde simit şeklinde bir yapı keşfedildi

Dünya'nın kabuğunun yaklaşık 3 bin kilometre altında yer alan manto, gezegenin toplam hacminin yaklaşık yüzde 84'ünü oluşturuyor. Mantodan daha derinde ise çekirdek bulunuyor. Çekirdek iki bölümden oluşuyor: iç çekirdek katı, dış çekirdek ise sıvı halde.

Dünya'nın iç katmanlarına doğrudan erişim mümkün olmadığı için bu bölgeler hakkında bilgi, genellikle sismik verilerden elde ediliyor. Avustralya Ulusal Üniversitesi'nden bir grup araştırmacı, büyük depremler sırasında oluşan sismik dalgaları inceledi ve alışılmadık bir şekilde depremin başlamasından saatler sonra yayılan dalgaları takip etti.

Bilim insanları, mantoyla çekirdek arasındaki sınırın yakınlarında dalgaların yavaşladığını tespit etti. Science Advances adlı hakemli dergide yayımlanan araştırmada, bu yavaşlamanın nedeninin, dış çekirdekte bulunan simit şeklindeki bir yapı olduğu belirlendi. Matematikte "torus" olarak adlandırılan bu yapı, ekvator düzlemine paralel bir şekilde uzanıyor ve sadece düşük enlemlerde bulunuyor.

Makalenin ortak yazarı Prof. Hrvoje Tkalčić, bu yapının kalınlığının tam olarak belirlenemediğini, ancak çekirdek-manto sınırının birkaç yüz kilometre altına kadar uzandığını ifade etti. Büyük ölçüde sıvı haldeki demir ve nikelden oluşan dış çekirdek, Dünya'yı zararlı kozmik radyasyondan koruyan manyetik alanı üretiyor. Bu nedenle, dış çekirdeğin yapısını daha iyi anlamak, manyetik alandaki potansiyel değişiklikleri öngörmek açısından kritik önem taşıyor.

Yeni bulguların bu alandaki araştırmalara katkı sağlayabileceğini belirten Tkalčić, dış çekirdekteki düşük sismik hızların, burada yüksek yoğunlukta hafif kimyasal elementlerin bulunduğunu gösterdiğini ve bu elementlerin sismik dalgaların yavaşlamasına yol açtığını ekledi. Bu hafif elementlerin, dış çekirdekteki sıvının karışmasına ve sıcaklık farklılıklarının oluşmasına neden olduğu düşünülüyor.

Araştırmanın diğer yazarı Dr. Xiaolong Ma, bu çalışmanın manyetik alanın arkasındaki mekanizma hakkında yeni fikirler sunduğunu, ancak hala çözülmesi gereken pek çok gizemin olduğunu ifade etti.