İran’ın Kazvin eyaletinde bulunan Zerger köyü, hem tarihi hem de kültürel yapısıyla dikkat çeken, farklı etnik grupların bir arada yaşadığı nadir yerleşim yerlerinden biridir. Özellikle köy halkının konuştuğu Türkçe ve Romanca karışımı özel lehçe, burayı daha da ilginç hale getirmektedir. Zerger, hem Azerbaycan Türkleri hem de Roman kökenli toplulukların ortak mirasını yansıtan zengin bir kültüre sahiptir.
Tarihi ve etnik yapı
Zerger köyünün tarihi hakkında kesin bilgiler bulunmasa da, köy halkının atalarının Osmanlı ve Safevî savaşları döneminde bölgeye yerleştiği düşünülmektedir. Bazı kaynaklara göre, köy halkının kökeni Osmanlı’dan kaçan Roman veya Balkan asıllı gruplara dayanmaktadır. Osmanlı-Safevî savaşları sırasında Osmanlı topraklarından İran’a göç eden bu topluluk, zamanla Azerbaycan Türkleriyle kaynaşmış ve kendine özgü bir kültürel yapı oluşturmuştur.
Köy halkının büyük bir kısmı bugün kendisini Azerbaycan Türkü olarak tanımlasa da, halen konuşulan dil ve bazı gelenekler Roman kültürünün izlerini taşımaktadır. Bu durum, Zerger'i İran’daki diğer köylerden oldukça farklı kılmaktadır.
Dil ve kültürel özellikler
Zerger köyünü özel kılan en önemli unsurlardan biri, köy halkının konuştuğu benzersiz dil yapısıdır. Köyde yaşayanlar, günlük yaşamlarında Türkçe ve Romanca karışımı bir lehçe kullanmaktadır. Bu lehçede Türkçenin gramer yapısı korunurken, kelime dağarcığında çok sayıda Romanca kelime yer almaktadır.
Köy halkı Farsça da bilmektedir ve resmi işlemlerini Farsça yapmaktadır. Ancak, ev içi ve köy içindeki iletişimde ana dilleri olan bu özel lehçeyi kullanmaya devam etmektedirler.
Dil dışında, köyün kültürel yaşamında hem Türk hem de Roman etkileri görülebilmektedir. Geleneksel kıyafetler, düğün törenleri, halk oyunları ve yemek kültürü bu iki kültürün birleşimini yansıtmaktadır. Örneğin, köyde düzenlenen düğünlerde hem Azerbaycan müziği hem de Balkan ezgileri duyulabilmektedir.
Zerger halkının kültürü ve gelenekleri
Zerger halkı, dilsel ve fiziksel farklılıklarının yanı sıra müzik alanındaki yetenekleriyle de tanınır. Köy halkı için müzik büyük bir öneme sahiptir ve bölgedeki müzik tarzı, diğer İran halklarından farklıdır.
Çalgılar, müzik ve misafir karşılama gelenekleri
Köy halkı, misafirlerini karşılamak için özel geleneklere sahiptir. Misafir, Zerger halkı için bereket sayıldığından, onları özel bir çalgı olan “Çogur” eşliğinde karşılarlar. Geleneksel enstrümanlarıyla müzik çalarak, misafirlerine sıcak bir karşılama sunarlar.
Misafir ağırlama sırasında, buzla soğutulmuş ve üzerine bir kaşık tereyağı eklenmiş ayran ikram edilir. Zerger halkının yerel dilinde bu ayrana “Ayranesi” denir.
Zerger köyünün gezilecek yerleri
Köydeki evlerin bir kısmı tepeler üzerine inşa edilmiştir ve uzaktan bakıldığında insana Masule köyünü andıran bir görüntü sunar. Köyün yakınlarında buğday tarlaları bulunmaktadır. Hasat mevsiminde güneş gibi parlayan buğday başakları, yeşil otlaklar ve ağaçların oluşturduğu doğayla zıt bir görüntü oluşturarak görsel bir şölen sunar.
Zerger'in havası Kazvin’in iklimiyle büyük ölçüde benzerlik gösterse de, açık alanların fazlalığı, düşük hava kirliliği ve bol ağaç örtüsü sayesinde buranın havası Kazvin’e kıyasla daha temiz ve serindir.
Köyün sade ve geleneksel sokaklarında dolaşmak, büyük şehirlerdeki süslü yapılar yerine eski, doğal ve sıcak bir mimariye sahip evleri görmek, ziyaretçilere huzurlu ve nostaljik bir atmosfer sunar.
Ekonomik yapı ve yaşam tarzı
Zerger köyü, ekonomisini büyük ölçüde tarım ve hayvancılığa dayandırmaktadır. Köy halkı, özellikle üzüm bağları, buğday tarlaları ve meyve bahçeleriyle geçimini sağlamaktadır. Üzüm yetiştiriciliği köyün en önemli ekonomik faaliyetlerinden biri olup, buradan elde edilen üzümler İran’ın farklı bölgelerine gönderilmektedir.
Bunun yanı sıra, hayvancılık da köy ekonomisinin önemli bir parçasıdır. Köy halkı genellikle küçükbaş hayvancılıkla uğraşmakta ve süt ürünleri üretimi yapmaktadır. Ayrıca, geleneksel dokumacılık ve el sanatları da bazı aileler için ek gelir kaynağıdır.
Köyde yaşam, İran’daki diğer kırsal bölgelerle benzer özellikler taşısa da, kültürel kimliğin korunması adına yapılan sosyal etkinlikler ve gelenekler Zerger'i diğer köylerden ayırmaktadır.
yorumunuz