Mehr Haber Ajansı, başta Suriye olmak üzere bölgedeki son gelişmeler, Astana Süreci, Beşar Esad’ın geleceği, Türkiye’nin Rusya’dan aldığı S-400’ler ve Libya’daki çatışmalar hakkında Rusya'nın Tahran Büyükelçisi Levan Cagaryan ile bir röportaj gerçekleştirdi.
Cagaryan’ın Mehr’e verdiği yanıtlar:
Suriye’nin geleceğini siyasi ve ekonomik açıdan nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bildiğiniz gibi Rusya’nın Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad’ı artık istemediği yönünde iddialar gündemdedir. Bunlar sadece söylentidir, asılsızdır. Belki de hiçbir siyasi yaklaşımları olmayan kişiler tarafından ortaya konan iddialardır. Ama bu sözler hiçbir şekide Rusya hükümetinin resmi tutumunu temsil etmemektedir.
Altını çizerek belirtmek isterim ki biz Suriye’de siyasi süreçten yanayız ve meşru Suriye hükümetini destekliyoruz. Bu ülkenin geleceği Suriye halkına ait. Sadece Suriye milleti kendi ülkeleri hakkında karar verebilir.
İran ve Türkiye’nin Astana Süreci’nde Rusya’ya işbirliği yapmaları nedeniyle teşekkür ederim. Biz bu sahanın önemli aktörleriyiz. Üçlü çabalarımız sayesinde Suriye’deki askeri operasyonlar durduruldu ve müzakereler için zemin hazırlandı. Umarım pandemiden (koronavirüs) sonra siyasi süreç devam eder.
Belirttiğiniz gibi İran, Rusya ve Türkiye Suriye’deki sorunların çözülmesi için çok çaba sarfediyor. Fakat ABD kendi müdahaleleriyle bu sorunların ortadan kaldırılmasına engel oluyor. ABD müdahalesinin ne gibi etkileri olabilir?
Biz diplomatız ve diplomatlar iyimser olmalı. Astana Süreci başarılı olmuştur. ABD bu sürecin yenilgiye uğratılması için elinden geleni yapsa da bugüne kadar bir sonuca varmamıştır. Bana göre, Rusya, İran ve Türkiye Suriye’de barışın sağlanması için ortak çabalarına başarıyla devam edcecekler.
Günümüzde Al-monitor gibi bazı haber siteleri İran, Rusya ve Türkiye’nin Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ı görevden uzaklaştırmaya karar verdiklerini iddia etmiştir. Siz bu haberleri onaylıyor musuz?
Biz Suriye halkı ve cumhurbaşkanı hakkında karar verecek kişiler değiliz. Bir daha şunu açıklamak isterim ki Beşar Esad ve Suriye’nin geleceği şeffaf ve serbest seçimlerle belirlenecek. Biz de dost ülkeler olarak Suriye’de barışın sağlanması ve siyasi sürecin devam etmesi için bu ülkenin halkına yönelik yardıma devam edeceğiz.
Rusya’nın Beşar Esad’la çok iyi ilişkileri vardır ve Suriye hükümetiyle işbirliğini sürdürecek.
Türkiye’nin bir taraftan ABD diğer taraftan da İran ve Rusya ile işbirliği ve ilişkileri var. ABD ise Rusya’dan alınan S-400’lerin akifleştirilmemesi için Türkiye’ye baskı yapıyor. Birkaç hafta önce Ankara yönetimi koronavirüs nedeniyle S-400’lerin aktifleştirilmesi sürecini askıya aldığını açıklamıştır. Türkiye ABD baskılarına teslim mi olacak? Eğer Türkiye ABD’ye yakınlaşırsa bunun Rusya ile ilişkilerine yansıması olur mu?
Türkiye NATO üyesi ve askeri bloğun bir parçasıdır. Öte yandan Türkiye bağımsızdır ve bağımsız bir dış politika yürütüyor. Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan defalarca bağımsız siyasi bir lider olduğunu ispatlamıştır. Örneğin Rusya’dan S-400 savunma sistemlerini almaya karar verdiği zaman bunu kanıtladı.
Günümüzde birçok dünya ülkesi koronavirüs yüzünden ciddi sorunlar yaşıyor. Bu nedenle de askeri faaliyetlerine ara vermişler. Dolayısıyla bu meseleyi anlıyoruz. Bu sorunla sadece Türkiye değil, Rusya, İran ve diğer ülkeler de karşı karşıya.
Ayrıca ben Türkiye’nin ABD baskısı nedeniyle kararlarından vazgeçeceğini düşünmüyorum. Bilindiği üzere Mart ayında Türiye ve Rusya arasında İdlib konusunda bir anlaşma sağlandı ve her iki ülke de anlaşmaya bağlı kaldı. Şu anda da Türk ve Rus askerleri M4 karayolu üzerinde ortak devriye gerçekleştiriyor. Bu fırsattan yararlanarak ortağımız Türkiye ile yaptığımız işbirliğinden duyduğumuz memnuniyeti belirtmek isterim.
Libya’nın Rusya için önemi nedir? Türkiye ve Rusya, Libya'da birbiriyle savaş halinde olan iki farklı grubu destekliyor. Acaba Libya’daki ihtilaflarınız Suriye’deki işbirliğinizi etkileyebilir mi?
Eğer hatırlarsanız Türkiye’den bir heyet Moskova’da bulunduğu zaman Fayiz el-Siraç ve Hafter’i Moskova’ya davet edip ihtilaflarını gidermeye çalıştık. Birbiriyle çatışan bu iki tarafla irtibatımız var ve anlaşmaların yerine getirilmesi gerektiği kanaatindeyiz. Biz BM’nin aktif çalışmalarından yanayız.
Maalesef (BM) Libya Özel Temsilcisi Selame emekli oldu. Bize göre, bir an önce bölgeyi çok iyi bilen yeni birine bu görevin devredilmesinde fayda var. Ben şu anda Türkiye’nin Libya politikası hakkında herhangi bir şey söylemek istemiyorum. Herhalde onlar da kendi milli menfaatlerini düşünüyorlar.
Libya 2011 yılında bütün uluslararası yasalara aykırı olarak ABD müttefikleri tarafından yokedildi. Onlar Libya hükümetini devirip kargaşalar çıkardılar, şimdi de hesap vermeleri gerekir.
Siz Şehit Süleymani’yi tanıyordunuz. Onu yakından tanıyan biri olarak hangi özellikleri size göre çok önemli ve dikkat çekiciydi?
Her şeyden önce şunu hatırlamakta fayda var: Rusya, General Süleymai’ye yönelik suikatın hemen ardından yayınladığı taziye mesajında İran’a başsağlığı diledi. Bize göre, Sayın Süleymani İran’ın üst düzey askeri komutanlarından biri olarak Suriye ve diğer bölgelerde teröre karşı verdiği cesurca mücadeleyle tanınıyordu. General Süleymani’nin Suriye’de önemli bir rolü ve değerli faaliyetleri vardı. Buradan bir daha Rusya adına bu acı olay nedeniyle taziye dileklerimi iletiyorum.
Muhabirler:
Payman Yazdani
Zahra Mirzafarjouyan
yorumunuz