Muharrem ayında Erdebil'in farklı bir havası var. Bu nedenle Dar el-Erşad (İrşad Evi) olarak tanınmaktadır. Bu kent Aba Abdullah El-Hüseyni (a.s.)'in hayranları ve tutkulu şairleri ile bilinmektedir. Erdebil'in Muharrem ayındaki örf ve adetleri sadece İran'da değil, yurt dışında da tanınmıştır.
Muharrem ayının başlamasına günler kala Erdebil’in camiilerine, Hüseyiniyelerine ve kentin duvarlarına siyah bayraklar çekilir ve esnaf matem merasimlerine hazırlanır.
Erdebil’de Muharrem ayında yapılan en önemli merasimlerinden biri “Teşt Gozari” ritüelidir. İmam Hüseyin (a.s) sahabelerin, karşı ordunun ve atların birer birer su içmesi için, su dolu teştleri yere koymalarını emreder ve bu şekilde merhametini göstermiş olur. Erdebil’de de bu tarihi gerçeğe dayanarak, Zilhicce ayının 27'sinde İmam Hüseyin (a.s)’in aşıkları "Tavar", "Gazran", "Serçeşme", "Alı Kapu", "Pir Abdulmalik" ve "Uçdukan" dahil olmak üzere 6 mahalleden Ulu Camii’ye toplanarak, “Teşt Gozari” merasimi düzenler.
Bunun yanı sıra 29 Zilhicce’de de tüm camiler, hüseyiniyeler ve özel adakları olan evlerde “Teşt Gozari” merasimi düzenlenir.
Muharrem Geceleri
Erdebil Muharrem ayının ilk 10 gecesi manevi ve özel bir atmosfere sahip olur. Camiler gece geç saatlere kadar Aba Abdullah El-Hüseyin (a.s.)'in yasını tutanlara açıktır.
Muharrem yasını tutanlar özellikle Muharrem ayının ilk on gecesinde, kendi mahallelerindeki camiilerin yanı sıra toplu olarak diğer mahallerdeki camiilere giderek matem düzenler.
Çok eskilerde Muharrem gecelerinde yas tutanlar ellerinde lamba taşıyıp “Hüseyin’im vay Hüseyin’im vay” diyerek kentin diğer camiilerine veya mahallelerine giderdi ve ev sahibi mahalle sakinleri de ellerinde bayraklarla onları karşılamaya gelirdi.
Bu özel tören aslında daha önce hiç çalışılmamış, icrası için hazırlanmamış ve koordine edilmemiş büyük bir manevi senfonidir. Bu muhteşem tören Yüce Allah'ın lütfu ve insanların İmam Hüseyin (a.s)'e olan gönülden inançları ve sevgileri ile samimi bir atmosferde düzenlenmektedir.
Bu arada Erdebil çarşısında yas töreni özel bir ruha sahip ve saf ve samimi bir şekilde yapılmaktadır. Esnaf yas tutanları ağırlamaya hazırlanır ve hücreler siyaha bürünür.
Mum paylama /mum yakma) ritüeli
Erdebil’de sevgi ve bağlılığın sembolü haline gelen bir diğer ritüel ise “Mum yakma” ritüelidir. Bu geleneksel tören, Tasua gününde gerçekleştirilir ve Erdebil halkının Hz. Ebulfazl Abbas’a (a.s) sevgi ve bağlılıklarını gösterir.
Tasua günü sabahtan başlayıp akşama kadar süren Mum yakma töreninde Ehl-i Beyt aşıkları Erdebil’in farklı mahallelerinde bulunan 41 camiiye gidip Kerbela'dan Şam'a yolculukları sırasında esir tutulan 41 kişinin anısına mum yakar ve böylece sevgilerini İmam Hüseyin’e (a.s) göstermiş olur.
yorumunuz