Van'ın Edremit ilçesindeki Uygulama Oteli Konferans Salonu'nda düzenlenen 6’ncı Türkiye-İran Sınır illeri Sınır İlleri Ekonomik İşbirliği Toplantısı’nda Van Valisi Ozan Balcı, Hakkari Valisi Ali Çelik, Ağrı Vali Vekili Yusuf Beran Vuran, AK Parti Van milletvekilleri Kayhan Türkmenoğlu, Burhan Kayatürk, sınır illerinin üniversite rektörleri, ticaret ve sanayi odaları başkanları, esnaf odaları başkanları, kurum amirleri ile İran İslam Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Muhamed Hasan Habibullahzade, Batı Azerbaycan Valisi Muhammed Sadık Mutamediyan, Urumiye Başkonsolosu A. Cüneyt Akbal ve beraberindeki heyet katıldı. Toplantıda iki ülkenin sınır illeri arasında yapılacak eğitim, kültürel, ekonomik ve sosyal alanlardaki iş birliği konuları ele alındı.
‘400 yıldır iki ülkenin sınırında huzur ve barış egemen'
Toplantıda konuşan Van Valisi Ozan Balcı, Türkiye-İran İslam Cumhuriyeti Sınır İlleri Ekonomik İşbirliği Toplantısı’nın en son 2015 yılında İran'ın Hoy kentinde yapıldığını söyledi. Ortak tarih ve kültürel bağlara sahip iki ülkenin 534 kilometre uzunluğundaki bir sınıra sahip olduğunu söyleyen Vali Balcı, "Bu sınır, dünyanın en eski sınırlarından birisidir. 400 yıldan beri her iki ülkenin sınırında barış ve huzur egemendir. Bu sınır Türkiye'nin en uzun ikinci sınırı iken, İran'ın en uzun 6'ıncı sınırıdır. Her durumda dost ve kardeş ülke İran, Türkiye'nin en önemli ve en büyük komşularından biridir. Aynı şekilde Türkiye de İran'ın en büyük ve en önemli komşularından birisidir. Sınır ticareti, sınırlara yakın bölgelerde yerleşik halkın coğrafi şartlar nedeniyle kendi ülkesinde temin edemediği, ya da etmesinde güçlük çektiği ürünleri komşu ülkelerden kolay ve ucuz şekilde karşılayabilmesine imkan sağlayan bir dış ticaret şeklidir.
Sınır ticareti uygulaması ile sınıra yakın bölgelerde ticaret ve taşımacılık sektörleri canlanmakta ve istihdama katkı sağlamaktadır. Böylelikle sınır bölgelerinden diğer bölgelere göç azalmakta, komşu ülkeleri arasındaki ilişkiler ve karşıtlı güven ortamı gelişmektedir. Ülkemizde sınır ticareti uygulamalarının başladığı 1970'li yılların sonlarından bu yana sınır ticaretine ilişkin düzenlemelerde günün şartlarına uygun olarak değişiklikler yapılması cihetine gidilmiştir. Söz konusu uygulamada ithalata konu ürünlerin cinsel miktarlarının arttırılıp, düşürülmesinde genellikle ithalat politikaları ve ilgili bakanlıkların yetki ve sorumluluğunda yürütülen madde politikaları ile iç piyasadaki arz ve talep dengeleri gibi unsurlar göz önünde bulundurulmuştur" dedi.
Araya giren pandemi deprem gibi bazı zorunlu nedenlerle toplantının birkaç yıldır yapılamadığını belirten Vali Balcı, "Bu toplantıda sınır ticareti, ulaşım, gümrük ve turizm olmak üzere dört uzmanlık komitesi altında yine çok yönlü görüşmeler, istişareler ve değerlendirmeler yapılarak, iki ülkenin ekonomik iş birliğinin artırılmasına katkı sağlayacaktır. Toplantının iki ülke açısından hayırlara vesile olmasını Allah'tan diliyorum" diye konuştu.
'İran-Türkiye arasında ticaret alış verişini takip ediyoruz'
Batı Azerbaycan Genel Valisi Muhammed Sadık Mutamediyan ise İran ile Türkiye arasındaki ticaret alışverişlerinin artmasını takip ettiklerini söyleyerek, “Batı Azerbaycan'da Türkiye sınırları önünde üç önemli ekonomik bölge var. Bunlardan en önemlisi Mako Serbest Bölgesi ve ardından Selmas Özel Ekonomik Bölgesi. Tabii yakın zamanda Urmiye'nin özel ekonomik bölgesinin inşası onaylandı. Bu yılın 5 ayında iyi ticaret alışverişleri gerçekleştirdiğimiz Türkiye, Çin, Irak ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin ardından 2 milyar 241 milyon dolarla Batı Azerbaycan'ın dördüncü ihracat pazarı, üçüncü ithalat kaynağımız" ifadelerini kullandı.
'Ticareti 30 milyar dolara çıkartmayı hedefliyoruz’
İran İslam Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Muhammad Hasan Habibullahzade de Türkiye-İran arasındaki ticareti 30 milyar dolara çıkartmayı hedeflediklerini söyledi. Habibullahzade şöyle konuştu:
“Her iki ülkenin ticari gelişimine özel önem veriyor ve yıllık 30 milyar dolarlık bir hedefe ulaşmayı hedefliyoruz. Bu bağlamda İran İslam Cumhuriyeti ve Türkiye Dışişleri Bakanlıkları, iki ülke arasındaki köklü ilişkilere vurgu yaparak, her iki tarafın da 30 milyar dolar hedefine ulaşma yönünde adımlar atıyor. Batı Azerbaycan ile Türkiye'nin dört sınır vilayeti önemli ekonomik özelliklere sahip bir noktada yer alıyor. Bu özelliklerin arasında malların transiti ve enerji ihracatı da var. İki taraf arasında elektrik alışverişi için iyi önlemler alındı. Bunların arasında önümüzdeki aylarda yapılmasını umduğumuz Hoy-Van elektrik alışverişi de var."
DHA'ya göre, Türkiye ve İranlı yetkililer, daha sonra iki ülke arasındaki 50'nci Alt Güvenlik Komite toplantısına katıldı. Toplantı basına kapalı olarak gerçekleşti.
yorumunuz