İran tarihinin en önemli olaylarından biri 46 sene önce gerçekleşen İran İslam Devrimi'nin zaferiydi.
O dönemde İran'da kendisine karşı eylemelerden dolayı hayal kırıklığına uğrayan Pehlevi Hanedanı'nın ikinci şahi Muhammed Rıza Pehlevi, 16 Ocak 1979'da kesin olarak ülkeyi terk etmişti.
Bunun ardından ise 1 Şubat 1979'da İran halkının çoğunluğunun desteklediği İmam Humeyni (r.a) 14 yıllık sürgünden sonra İran'a dönmüştü. O gün Tahran'da yaklaşık 3 milyon İranlı tarafından karşılanan İmam Hümeyni, halkın el birliği ile 11 Şabat 1979'da İran İslam Devrimi'ni zafere ulaştırmıştı.
Bu tarihi süreç dünya basınında büyük yankı uyandırmıştır. Türk basını da bundan müstesna değildi.
Peki Aydınlık, Hürriyet ve Cumhuriyet gibi gazetelerde büyük yer verilen ve her gün yazılıp çizilen İran Devrimi ile ilgili hangi başlıklar kullanılmıştı?
Bu yazımızda Türk gazetelerinde yer verilen İran ile ilgili başlıkları göden geçireceğiz:
Hürriyet gazetesi o dönem Muhammed Ruza Şah'ın İran'ı terketmesi haberini "Şah gitti" başlığıyla manşete taşımıştı.
1979 yıllarında Hürriyet gazetesinin Tahran temsilcisi olan merhum Oktay Köse İmam Humeyni'nin Tahran'a dönmesini "Geliyor... Humeyni Tahran'a geliyor" ve "Humeyni İmprator gibi karşılandı" başlık atmıştı.
Yine de Hürriyet gazetesinin ilk sayfasında "Şah mat oluyor" başlığını kullanılmıştı.
Hürriyet gazetesi bir başka heberinde Şah'ın İran'ı terketmesine değinerek "Şah bugün İran'ı terkediyor" başlığını ilk sayfasında kullanmıştı.
Yaptığımız araştırmalara göre Milliyet gazetesi İran Devrimi zaferi ile ilgili habelerine diğer Türk gazeteleri gibi geniş yer vermemiş. Milliyet gazetesinin sayfalarının birinde Muhammed Rıza Şah'ın o dönem İran'ı terkermesi ile ilgili açıklamasının bir bölümünü başlığında kullanmış. Başlık söyle: "Şah: Koşullar elverirse tatil yapmak istiyorum"
Türkiye'nin en eski ve en önemli gazetelerinden olan Cumhuriyet gazetesi Şah'ın Tahran'ı terketmesi ile ilgili "Şah İran'ı gizlice terketti" başlığı atmış.
Cumhuriyet başka bir haberinde "Humeyni döndü...Şah haindir" başlığını kullanmış.
İran Devrimi zaferi ile ilgili haberlere geniş yer veren gazetelerden biri de Aydınlık gazetesiydi. O dönem Aydınlık Gazetesinin Tahran temsilcisi olan Çiğdem Kömürcüoğlu aynı zamanda İmam Humeyni'nin geldiği uçakta bulunan tek Türk gazeteciydi.
Kömürcüoğlu haberinde İmam Humeyni'nin Tahran İran halkı tarafından karşılanması ile ilgili şu başlığı kullanmıştı: "Muhteşem karşılama"
Aydınlık Gazetesi Şah rejimine itiraz eden ve yürüyüş düzenleyen İran halkı ile ilgili haberinde "100 bin Tahranlı Şah'a karşı yürüdü" başlığı atmıştı.
Yine Milliyet gazetesinin birinci sayfasınfda Şah'a karşı gösteri düzenleyen ve rejim tarafından şehit edilen göstercileri ile ilgili haber yapmıştı. Başlık şöyle: "İran'da Şah'a karşı yapılan dünkü gösteride 65 kişi öldü"
12 Ocak 1973 tarihinde yayın hayatına başlayan Milli Gazete ise İran'daki Fecr günleri ile ilgili şu başlığı kullanmış: İran halkı öfkeli
Milli gazete Şah'ın İran'ı terketmesi ile ilgili manşetinde "Şah İran'ı terketti" başlığını kullanmış.
yorumunuz