Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Bakü'de Karabağ Zaferi kutlamaları programında okuduğu Aras şiiri tepkilere neden oldu. Erdoğan'ın okuduğu şiire yönelik ilk resmi tepki İran Dışişleri Bakanı Cevat Zarif'ten geldi. Twitter hesabından İngilizce ve Farsça paylaşımlarda bulunan Zarif, şu ifadeleri kullandı:
"Kimse Cumhurbaşkanı Erdoğan'a, Bakü'de yanlışlıkla okuduğu şiirin, Aras Nehri'nin kuzey bölgelerinin İran’ın ana topraklarından zorla ayrılmasıyla ilgili olduğunu söylememiş!
O, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin egemenliğine karşı konuştuğunu fark etmedi mi acaba? Kimse Aziz Azerbaycan'ımız hakkında konuşamaz."
Dışişleri Bakanı Zarif'in vermiş olduğu tepki sonrası, Tahran'daki Türkiye Büyükelçisi Derya Örs, İran Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı.
Konuya ilişkin İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatipzade, Türkiye'nin Tahran Büyükelçisi Derya Örs'ün Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Bakü ziyaretindeki kabul edilmez ve müdahaleci açıklamaları nedeniyle Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldığını belirtti.
Hatipzade, "Bugün 11 Aralık 2020 Cuma günü, Türkiye’nin Tahran Büyükelçisi, Dışişleri Bakan Asistanı tarafından Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı ve Türk Büyükelçi'ye İran’ın sert itirazları iletilirken İran İslam Cumhuriyeti'nin konuyla ilgili Ankara hükümetinden acil izahat beklediği vurgulandı." dedi.
Said Hatipzade, "Türk Büyükelçisi'ne, toprak iddiaları ve savaş yanlısı ve yayılmacı imparatorluklar döneminin yıllardır sona erdiği aktarıldı" ifadesini kullandı.
Bunlara ilave olarak Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, "Türk Büyükelçi'ye İran İslam Cumhuriyeti'nin toprak bütünlüğüne kimsenin müdahale etmesine izin vermeyeceği ve ülkenin görkemli tarihinin gösterdiği gibi, ulusal güvenliği hakkında asla taviz vermeyeceği bildirildi." diye konuştu.
İranlı yorumcu Erdoğan'ın Bakü'de yaptığı konuşmayı değerlendirdi
İranlı dış siyaset yorumcusu Seyyid Reza Sadrolhosseini, İran'ın Öğrenci Haber Ajansı'na (ISNA) verdiği demeçte, Recep Tayyip Erdoğan'ın Bakü'de Karabağ Zaferi kutlamaları programındaki sözlerini değerlendirdi.
Sadrolhosseini, Erdoğan’ın açıklamalarının Yeni Osmanlıcılık fikrine dayandığını belirterek, “Erdoğan son sözlerinde İran'ın topraklarından bir kısmının ayrılması ve Azerbaycan'a eklenmesi konusuna değiniyor.” dedi.
Sadrolhosseini, sözlerine şöyle devam etti:
“Son zamanlarda Erdoğan Türkiye'deki çeşitli partilerin muhalefetine rağmen, Büyük Türkiye meselesini gündeme getirdi ve son konuşmaları ise bu bölgenin 1918 öncesi Azerbaycan olarak adlandırılmadığını ve Gülistan Antlaşması'yla Ruslar tarafından ülkeden koparıldıktan sonra Azerbaycan adı verildiğinin farkında olmadığını gösteriyor."
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bölgenin tarihini bir kez daha gözden geçirmesi gerektiğini belirten Sadrolhosseini, “Türkiye'nin geleceğiyle ilgilenen Erdoğan'ın danışmanlarının Cumhurbaşkanlarının bu tür sözleri tekrarlamasını engellemesi uygun olacaktır” ifadesini kullandı.
İranlı dış siyaset yorumcusu, Erdoğan’ın Perşembe günü Bakü'de yaptığı konuşmada, gayri resmi olarak Yeni Osmanlıcılık fikrine dayanan bir sonraki planını açıkladığını dile getirerek, "O, Bakü'de 'Zafer kutlaması töreni' sırasında Aras hakkında bir şiir okudu ve şiirle İran’daki Azeri vatandaşlarımıza hitap etti." açıklamasında bulundu.
İran'ın Erdoğan'ın sözleri konusunda resmi olarak kesin bir tavır sergilemesi gerektiğini kaydeden Sadrolhosseini, “Türkiye ile bazı alanlarda işbirliği yaptığımız doğru, fakat Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kırmızı çizgimiz olan bölgesel iddialarına açık bir şekilde cevap vermeliyiz.” diye konuştu.
yorumunuz